Beperkte groei melkplas

Produceer alleen voor mensen die de kostprijs kunnen betalen. Denk niet: och, een beetje meer, wat doet het er toe.

Ieder mens en elk dier heeft voedsel nodig om te overleven. Als leven bestaat uit overleven, krijg ik altijd het beeld voor ogen van het arme kind met een dikke buik en vel over been. Dat kind staat model voor alle hulpprogramma’s waar ook ter wereld.  Dit buikje komt echter niet alleen van niet eten, maar vooral door zeer eenzijdig eten, een voedingspatroon dat totaal uit balans is.

Stop vrije wereldmarkt

Als we deze beelden voor eeuwig de wereld uit willen helpen, moeten we stoppen met hulptransporten. Nog belangrijker: dan zullen we zelfs moeten stoppen met een vrije wereldmarkt voor voedingsproducten. Deze vrijhandel heeft namelijk bewezen de honger niet de wereld is uit te helpen. Het helpt hooguit de rijken aan nog meer rijkdom. Voorbeelden te over in Afrika: hongerbuikjes, terreur om eten en met goud beklede Mercedessen voor de voedselhandelaren en de leiders van de landen. Hoeveel voedsel we als boeren ook produceren, het wordt nooit genoeg om alle mensen van eten te voorzien.

Het hongerprobleem is namelijk ook een gevolg van de betaalbaarheid van het voedsel. De allerarmsten kunnen de prijs pas betalen als ze óf een onmogelijke inkomenssprong maken óf als de boeren continu voor een onmogelijk lage prijs produceren. Die enorme inkomenssprong komt er nooit, en dat boeren blijvend ver onder de kostprijs produceren is ook niet mogelijk.

Kostprijs

De minst betalende consument bepaalt de prijs van de hele partij. Ik zie niet gebeuren dat het rijke Westen en opkomende markten meer voor zuivel, graan en vlees gaan betalen, behalve dan de kostprijs plus wat opcenten, alleen maar om het mogelijk te maken dat de allerarmsten onder de kostprijs kunnen kopen. Neem als voorbeeld de melkproductie, die volgens Nederlandse koeienboer een boost kan maken die ongekend is. De zuivelhandel heeft geïnventariseerd hoeveel mensen nog melk moeten drinken om Joris Driepinter te worden. Ze hebben als handelaar maar êên doel: omzet maken. Want iedere liter geeft een x-aantal centen op hun bankrekening. Dit proces gaat door zo lang boeren bereid zijn te leveren tegen de prijs die de handel voor de laatste liter kan maken. De prijs van de laatst verkochte liter bepaalt namelijk dé prijs voor de gehele mondiale productie.

Ik zie dan ook al aankomen dat in alle enthousiasme de komende jaren een enorme melkstroom op gang komt, waarbij de afzet moet worden geregeld op markten waar de kostprijs niet te genereren is. Wie is dan ook alweer de klos? De boer! De zuivelhandelaar is juist blij met meer melk, omdat die voor hem voldoende marge oplevert om zijn oudedagspot flink te spekken. Wie zit op de blaren bij ongebreidelde productie-uitbreiding? De boer! Die loopt het risico van (te) lage prijzen en stijgende voer-, milieu- en verwerkingskosten.

Gecontroleerde groei

Hopelijk zijn de coöperaties zo verstandig om boeren niet tegen de klippen op te laten melken. Het groeiverhaal, met alle bonussen, staat dan wel goed op de golfbaan en aan de borreltafel, maar de enige weg is een gecontroleerde groei waarbij de boerenprijs nooit uit het oog wordt verloren. Produceer alleen voor mensen die de kostprijs kunnen betalen en denk niet: och, een beetje meer, wat doet het er toe. Dat beetje meer gaat echt wel over de toonbank, alleen het je verpest er de hele opbrengstprijs mee, en daarmee je nettoresultaat.

Willen boeren toch produceren tot in de hemel, dan moeten ze een oplossing zoeken voor het feit dat alles boven de koopkrachtige vraag de prijs voor de hele productie zal bepalen. En dat laatste zou niet moeten. Wie de oplossing heeft binnen de regels van de wereldvrijhandel kan rekenen op de Nobelprijs voor de vrede.