Een rundveehouder in gesprek met mensen van de RVV.<em><br />Foto: ANP</em> RundveeAchtergrond

MKZ-voorjaar 2001: Roza vertrok als laatste

Tegen het MKZ-virus bleek geen kruid gewassen. In het gebied tussen Apeldoorn en Zwolle werden vijftien jaar geleden honderden rundveebedrijven geruimd. Ook dat van Evert-Jan Aalpoel uit Twello. Hij blikt terug op een bewogen periode in zijn leven.

Hij haalt een doos tevoorschijn. Vol met krantenknipsels en aantekeningen. Hij kijkt er nooit in. Dit is mijn onverwerkte verleden, zegt hij. We blikken met Evert-Jan Aalpoel (46) terug op de dramatische MKZ-periode, deze maand 15 jaar geleden. Een periode die hij altijd met zich zal meedragen.

De ruiming, natuurlijk, dat was de heftigste dag. Hij had het kunnen uitstellen. Wekenlang. Niet opnemen als de AID belde, in beroep bij de rechter. Het baatte niet. In het gebied tussen Apeldoorn en Zwolle – toentertijd de MKZ-driehoek geheten – was Aalpoel vrijwel de laatste die aan de beurt kwam.

147 dieren geruimd

Data en aantallen staan in zijn geheugen gegrift. Bij hem werden 147 dieren geruimd, de oudere koeien gingen als laatste van het bedrijf af. De vrachtwagens stonden in een rij achter elkaar. Opladen en dan naar het slachthuis in Epe.

Roza, 13 jaar, was de allerlaatste koe die het bedrijf verliet. Zijn broer en vader waren erbij. Hij had zijn vader nog nooit zien huilen. Die dag gebeurde het. Aan de overkant van de straat hingen de vlaggen halfstok.

Deze bewuste dag moest worden gedocumenteerd. Als eerbetoon aan de dieren waar hij zoveel aan te danken had. Zijn zus nam foto’s, hijzelf had videocamera in zijn hand. Nooit meer naar gekeken. Hoeft ook niet, de beelden zitten in zijn hoofd.

Constatering MKZ

Aalpoel gaat terug naar 21 maart 2001, in Fortmond – zo’n 30 kilometer van Twello waar hij woont – wordt MKZ geconstateerd. Het gaat snel, een dag later is een bedrijf in Oene aan de beurt, veel dichterbij.

Aalpoel trekt cirkels op de kaart, net als zijn collega’s dan doen. Eerst worden alle bedrijven binnen 1 kilometer rond een besmet bedrijf geruimd, later wordt dat verruimd tot 2 kilometer. Hij voelt zich relatief veilig; zijn bedrijf ligt tegen het dorp aan, er zijn nauwelijks rundveebedrijven in de buurt.

Melkveehouder Evert-Jan Aalpoel.
Foto: Ronald Hissink

Ook ruiming gevaccineerde dieren

Maar er is geen houden aan. Aalpoel blijft thuis op zijn bedrijf, als dat maar enigszins kan. Hij wil niet de oorzaak zijn van verdere verspreiding van het virus. Geen vergaderingen, niet naar de kerk. Het contact met de buitenwereld verloopt via de telefoon.

En dan wordt in Den Haag besloten om alle runderen in de MKZ-driehoek te vaccineren. De boeren zijn het ermee eens, Aalpoel ook. Het virus moet worden afgeremd. Een week later blijkt dat tegelijkertijd was besloten om de gevaccineerde dieren te ruimen. LTO bleek voorstander. De veehouders zijn razend. Als ze dat hadden geweten, hadden ze de vaccinatieploeg niet toegelaten.

Blokkade slachthuis

Aalpoel is een van de leden van het actiecomité dat een blokkade van het slachthuis organiseert. Hij overlegt met de politie, praat met de burgemeester, staat de pers te woord. De solidariteit in het gebied blijkt enorm, zegt hij achteraf. Leden van de Tweede Kamer bezoeken het gebied, oud-Koningin Beatrix komt met de boeren praten.

Het parlement gaat toch akkoord met de ruiming. Dan vindt de bewuste actievergadering plaats. Alle veehouders uit het gebied zijn aanwezig. De stemming is geladen. Aalpoel stelt namens het comité voor de blokkade van het slachthuis op te heffen, ook al zijn de randvoorwaarden waaronder de ruiming gaat plaatshebben nauwelijks bekend. Het is voor hem een zwarte dag, ook al steunt 80% van de boeren het voorstel.

‘Ruiming was niet noodzakelijk’

Hij weet de ruiming van zijn eigen dieren nog drie weken te rekken, maar dan gaat het onvermijdelijke toch gebeuren. Hij bepaalt zelf de voorwaarden waaronder de dieren worden afgevoerd. Mensen die geen ervaring hebben met vee komen zijn stal niet in. Als de 13-jarige Roza als laatste is opgeladen, maken AID’ers de stal schoon. Aalpoel stapt op zijn trekker, het gras moet worden geschud. Maar nog meer om zijn gedachten te verzetten.

Nog steeds zegt hij dat de ruiming niet noodzakelijk was. Niet uit humaan oogpunt, niet om reden van diergezondheid. Zijn bedrijf lag 8 kilometer van het dichtstbijzijnde besmette bedrijf.

Twee maanden later is hij weer gaan melken, op de dag dat het weer mocht. Ook die datum kan hij zo oplepelen: 21 juli.

De zwarte doos gaat weer in de kast. Maak er geen tranenverhaal van, zegt hij nog.

Beheer
WP Admin