RundveeAchtergrond

Gezocht: remedie tegen doodgeboren kalveren

In de dertig jaar dat Piet Hoek Spaans boer is, heeft hij naar schatting wel 1.000 doodgeboren kalveren gehad. Het probleem ligt niet bij de koeien maar bij de vaarzen.

Wie melkveehouder Piet Hoek Spaans in Oudendijk (N.-H.) kent, zal hem omschrijven als een gedreven boer. Hij wil graag het beste voor zijn vee en goede resultaten halen. Des te frustrerender is dat hij één groot probleem nooit onder de knie heeft weten te krijgen. De hoogdrachtige pinken kalven vaak af van een doodgeboren kalf. “Ik denk toch wel gemiddeld 30 per jaar. En ik ben al dertig jaar boer, dus dat is zo’n 1.000 kalveren verspeeld”, zegt Hoek Spaans.

Alles geprobeerd

Het frustreert de veehouder dat hij nooit een definitief antwoord van ‘deskundigen’ heeft gekregen op zijn vraag naar het hoe en waarom van de doodgeboren kalveren. “Ik ging al snel op zoek naar een oplossing en ben begonnen bij mijn veearts.” Zijn toenmalige veearts was nog een jonge man, maar deed het volgens Hoek Spaans af met: ‘het zal wel aan de voeding liggen en je vaarzen zijn te vet’.

Veel ruwvoer

Hoek Spaans beaamt dat hij zijn dieren vrij veel ruwvoer voert. “Ik heb relatief veel grond en wil daarom dat de koeien en het jongvee in elk geval altijd voldoende ruwvoer vreten. Maar echt te dik zijn de vaarzen nu ook weer niet.” Een blik in de stal leert dat het oudste jongvee er inderdaad goed doorvoed uit ziet. De dieren hebben een mooie glans op de vacht en zijn niet te dik.

Op transport

Hoek Spaans speurde verder. Hij haalde de Gezondheidsdienst voor Dieren erbij en probeerde bolussen, mineralen en magnesiuminjecties. Maar niets hielp. Op een gegeven ogenblik was hij het beu en gaf hij de veehandelaar tien vaarzen mee voor de verkoop. “Die vaarzen gaan dan naar andere veehouders. En wat denk je? Na een aantal weken sprak ik mijn handelaar. Die vertelde me dat alle vaarzen inmiddels hadden gekalfd: allemaal een levend kalf! Dan ga je toch nadenken. Blijkbaar is het dan toch bedrijfsgebonden dat de kalveren hier doodgeboren worden, of is het de stress van transport zo kort voor afkalven heeft de vaarzen goed gedaan.

Nog leven kort voor geboorte

Het is overigens niet zo dat de kalveren al langer dood zijn voor geboorte. Hoek Spaans knijpt het kalf vaak even in de tong en dan zit er nog leven in. “Tot je de pootjes ziet. De kop zit dan in de geboorteweg en dan is het gebeurd. Tegen de tijd dat ze geboren zijn, zijn ze dood.”

[([002_rb-image-1770855.jpeg]:inzetgroot)]

 

Alleen bij vaarzen

Het is een vaarzenprobleem, bij de koeien speelt het niet, legt de veehouder uit. Ook speelt het niet bij vaarzen die op oudere leeftijd afkalven. Bovendien is het probleem niet seizoensgebonden.

Doodgeboorte

In het algemeen komt doodgeboorte op bedrijven meer voor aan het eind van de zomer of begin van de herfst. Als de hoogdrachtige pinken buiten lopen, zou de mineralenvoorziening onder druk staan. Maar Hoek Spaans heeft alle dieren al jaren binnen. Bovendien speelt het probleem het hele jaar door, het aantal doodgeborenen is niet aanwijsbaar hoger in een bepaalde tijd van het jaar. Soms helpt het als de veehouder niet wacht tot de geboorte spontaan op gang komt. Dan initieert hij de geboorte met injecties met Dinolytic op of net voor de verwachte afkalfdatum.

[([003_rb-image-1770859.jpeg]:inzetgroot)]

 

Minder voeren

Enkele jaren geleden heeft Hoek Spaans een automatisch voersysteem op zijn 
bedrijf getest. Dat voeren verliep niet vlekkeloos. “En dat is zwak uitgedrukt. Het gebeurde regelmatig dat het vee niet of te weinig gevoerd werd. Gunstig bijeffect was wel dat het probleem doodgeboren kalveren een stuk minder werd.’

Vol gevreten

Hoek Spaans’ conclusie was dat de vaarzen gewoon vol zaten door het overdadig aanwezige ruwvoer. Daarbij telde hij het goede resultaat van het verkochte vee dat wel levende kalveren gaf. “Op de dag van transport is er stress en vreten de dieren weinig. Ook vreten ze de eerste dag bij de nieuwe eigenaren niet veel. De vaarzen moeten immers wennen aan hun nieuwe omgeving, aan het voer en ondergaan nog wat rangordegevechten.”

[([004_rb-image-1770856.jpeg]:inzetgroot)]

 

Rantsoen

Om nu met alle hoogdrachtige vaarzen in de veekar een rondje door het dorp te rijden, gaat Hoek Spaans te ver. Hij heeft wel de pinken gerantsoeneerd. Ze kunnen nog steeds genoeg vreten, maar hij biedt ze minder tijd. “Als het voerhek leeg is, laat ik dat rustig een paar uur zo. Daarna voer ik weer voldoende. Als ze evenveel willen vreten als voorheen, moeten ze dus grotere porties vreten.”

De veehouder denkt dat nu de vaarzen minder vol zitten met voer, het kalf makkelijker de draai naar de geboorteweg kan maken. Zo verloopt het afkalfproces sneller. “We hebben nu een periode van zeven maanden achter de rug zonder doodgeboren kalf”, zegt hij tevreden.

Dode kalveren

Echter, van de laatste vier hoogdrachtige pinken hebben er twee een dood kalf gebracht. Eén ‘gewoon’ dood kalf en één die een paar weken te vroeg was. Is het toeval of begint de ellende opnieuw? “We zijn zo gewend altijd ruim te voeren dat dit als vanzelf weer gebeurt. Ik moet maar weer eens wat minder gaan voeren”, besluit Hoek Spaans.

Deel uw ervaringen met doodgeboren kalveren

☛ Discussieer mee over doodgeboren kalveren op www.boerderij.nl/ervaringendelen

Beheer
WP Admin