Aantal fosfaatrechten volstrekt onduidelijk

De datum van de brief waarin staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken fosfaatrechten voor melkvee aankondigt, 2 juli 2015, trekt in ieder geval een streep in het zand. Meer melkvee houden heeft na deze datum geen nut meer, in ieder geval niet voor de toekenning van extra fosfaatrechten.

De optelsom van alle fosfaatrechten melkvee zal ook niet groter worden dan het sectorplafond van 84,9 miljoen kilo fosfaat. Die bovengrens wil Dijksma zelfs vastleggen in de Meststoffenwet waarin ook het stelsel van varkens- en pluimveerechten is geregeld.

Maar hoeveel fosfaatrechten een boer krijgt om melkvee te houden vanaf 2016 is nog volstrekt onduidelijk. Daarvoor zijn meerdere redenen:

1. 2014 is het referentiejaar

Uitgangspunt voor het aantal fosfaatrechten is het aantal melkkoeien (categorie 100) en jongvee (categorie 101 en 102). Het gemiddeld aantal dieren maal de forfaitaire normen volgens de tabellen van RVO.nl in het jaar 2016. De norm 2016 is nu nog gelijk aan de norm die in 2015 geldt. Voor melkkoeien is de fosfaatproductienorm afhankelijk van de melkproductie. Dit lijkt vrij duidelijk.

2. Wijzigingen tussen 1 januari 2015 en 2 juli 2015

Deze ‘kunnen meegenomen worden in de bepaling van de toe te kennen fosfaatrechten’, schrijft Dijksma in de brief. Dus (mogelijk) extra fosfaatrechten bovenop de basis volgens 2014. Voorwaarden zijn registratie bij RVO.nl (zoals de I&R registratie) en er moet invloed zijn op het gemiddelde aantal op het bedrijf gehouden stuks melkvee of op de forfaitaire fosfaatexcretie.

Meer vee dus of een hogere gemiddelde melkproductie waardoor een melkkoe meer fosfaat produceert. Gevolg van deze optie is wel dat er meer fosfaatrechten toegekend zullen worden en het plafond van 84,9 miljoen kilo fosfaat op basis van alle fosfaatrechten per bedrijf (nog verder) overschreden wordt.

Onduidelijk is ook of het gemiddelde aantal in 2015 doorslaggevend wordt of het maximale aantal op enig moment. In het laatste geval zal het extra fosfaat op basis van 2015 nog hoger uitpakken.

3. Afroomoptie in de wet

Om het fosfaatplafond van 
84,9 miljoen kilo te borgen, komt een afroomoptie in de wet. Hoeveel afgeroomd moet worden, is afhankelijk van het totaal volgens referentiejaar 2014 plus de totale extra toekenning van fosfaatrechten in 2015. Bovendien wordt onderzocht of afroming naar rato van de groei van de fosfaatproductie mogelijk is.

4. Extra afroming voor knelgevallen

Los van de afroming om onder het plafond van 84,9 miljoen te blijven, is mogelijk een extra afroming nodig voor knelgevallen. Dijksma heeft een regeling aangekondigd voor ‘ondernemers die onevenredig benadeeld worden door de toepassing van het referentiejaar en de peildatum’. Hoe dat uitgelegd moet worden, is nog niet bekend.

In de komende weken is er overleg over de uitwerking tussen EZ en de betrokken partijen (LTO Nederland, NMV, Zuivelorganisatie NZO, het NAJK en de stichting Natuur en Milieu). Als dat resulteert in een wetsvoorstel is het parlement aan zet. Partijen als VVD, CDA en SGP zijn nu al zeer kritisch over het voorstel. Voorlopig blijft het in ieder geval nog gissen voor een melkveehouder hoeveel koeien hij in 2016 kan melken.