RundveeAchtergrond

Eenzaam protest knelgeval

Niet iedereen komt goed weg als de superheffing in 1984 wordt ingevoerd. De zogeheten knelgevallen roeren zich. De bekendste is ongetwijfeld Aalt van der Horst. De Groninger uit Enumatil bivakkeert drie jaar lang met een paar koeien in Den Haag. Hij blikt terug.

Aalt van der Horst (73) kan in 1989 geen andere oplossing bedenken dan met een paar koeien naar Den Haag af te reizen. Uiteindelijk verblijft hij er drie jaar. Tot afgrijzen van toenmalig landbouwminister Gerrit Braks en later Piet Bukman.

25 jaar na dato beschouwt Van der Horst zijn langdurige verblijf in het politieke middelpunt van de macht als ‘enigszins onnozel maar noodzakelijk’. Hij zegt: “Ik heb een sterk gevoel voor onrecht – mijn belangrijkste drijfveer. Onrecht dat mij en tientallen andere veehouders bij de invoering van de superheffing werd aangedaan.”

Onrecht bij invoering superheffing leek te zegevieren

Hij is het bekendste knelgeval nadat de melkquotering in 1984 wordt ingevoerd. Hij was met zijn gezin en zeven kinderen in Enumatil neergestreken en had fors geïnvesteerd in het nieuwe bedrijf. Vanwege een verkeersongeluk ligt de melkproductie in het referentiejaar 1983 laag. Hij gaat ervan uit dat hij extra quotum zal krijgen, maar dat gebeurt niet.

Van der Horst melkt gewoon door, waardoor de superheffing op een gegeven moment 700.000 gulden (nu ruim € 300.000) bedraagt. En dan wordt de helft van zijn melkgeld ingehouden. “Het onrecht leek te zegevieren. Dat liet ik niet over mijn kant gaan. Anderen vonden het dom van me dat ik naar Den Haag trok, maar ik kon niet anders.”

Met veewagen en caravan uit protest in Den Haag bivakkeren

Met een veewagen, caravan en drie koeien staat Van der Horst dag in, dag uit op diverse plekken in Den Haag. Hij melkt zijn koeien en verkoopt de melk aan Hindoestaanse vrouwen. In kranten zegt de veehouder ‘Ik vecht me liever dood dan dat ik mijn hand ophoud’. Op een van zijn protestborden staat: ‘Onrecht is onkruid’.

Aandacht media neem af, Van der Horst blijft strijden

De journalistieke en politieke belangstelling neemt na enkele maanden af, maar de Groninger houdt vol. Week na week, jaar na jaar.

Hij weet zich nog alles te herinneren: de smeekbedes van politici en ambtenaren om zijn strijd op te geven, de smalende opmerkingen van boerenbestuurders die zijn actie als schadelijk voor de sector omschreven, de eenzaamheid die hem soms overviel.

Hij realiseert zich donders goed dat zijn vrouw er in het hoge noorden alleen voor staat in hun gezin. “Schrijf alsjeblieft dat mijn vrouw honderd pluimen verdient voor haar inzet toentertijd. Zij had grote twijfels over mijn actie maar bleef achter me staan. Anders had ik het niet kunnen volhouden.”

Bij minister Bukman op de stoep

Op een gegeven moment parkeert hij zijn caravan voor het woonhuis van minister Bukman in Voorschoten. De minister is boos dat hij zijn privédomein binnentreedt. Het leidt echter wel tot een afspraak op het ministerie. “Toen kwam er een doorbraak. Tijdens dat overleg is een oplossing bedacht voor het enorme bedrag aan superheffing dat ik moest betalen.”

Over die oplossing praat hij liever niet. “Als jaloezie zou kunnen branden, zou de hele wereld in vuur en vlam staan. Meer quotum heb ik echter nooit gekregen.”

Geen plaats meer voor zoons door te klein quotum

Van der Horst heeft een droom in het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw. Twee zoons willen op dat moment dolgraag boer worden. Op het nieuwe bedrijf zet hij een stal voor 160 koeien. De twee jongens hebben hun heil inmiddels elders gezocht; voor hen bleek geen plaats op het bedrijf met een te klein quotum.

Toch is Van der Horst nog steeds melkveehouder. Hij boert in maatschap met zijn jongste dochter Eva, die haar vader in 1990 een weekje vergezelde op het Binnenhof. In 2013 hebben zij een melkrobot gekocht. Het bedrijf telt nu 75 koeien. “We kunnen het net redden”, zegt Van der Horst, “maar dat lukt alleen omdat mijn dochter een volledige baan buitenshuis heeft. Ik ben nog steeds actief op ons bedrijf. Het boeren zit in mijn bloed.”

Boerderij brengt een uitgebreide fotoserie over de protesten bij de invoering van het melkquotum.



Komende weken brengt Boerderij 30 jaar melkquotum in een serie artikelen onder de aandacht. Volg het boerderij-dossier Einde aan 30 jaar melkquotering.

Beheer
WP Admin