Remmen gewenst, maar niet voor lang

Leden die hun melkaanvoer van 1 januari tot en met 11 februari op de nullijn zetten, kunnen daarvoor een bonus krijgen van €2,00 per 100 kilo. Zeg maar: €1250 voor een boer met een jaarleverantie van 5 ton melk en €2500 voor z’n collega met 1 miljoen kilo. Het lijkt op het eerst gezicht een mooi bedrag. Voor veel Nederlanders is €2500 een mooi maandsalaris, en heel veel collega-boeren bij andere coöperaties zouden het geld er maar al te graag bij willen hebben.

Geen straf voor doorgroeien

Zou een melkveehouder die begin deze maand juist heeft besloten er 50 of 80 koeien bij te gaan melken in het nieuwe jaar zich echter laten tegenhouden door een tijdelijke maatregel van zijn coöperatie, die zomaar uit de lucht is komen vallen? Of zou een melkveehouder die productiegroei voor ogen heeft, zich sowieso van dit pad laten afbrengen door een incidentele maatregel? Een straf voor doorgroeien is er niet. Hooguit mist een boer een onvoorzien extraatje.

Weinig effect op boer die in aanmerking komt

Als beloning voor oudere boeren, die toch niet meer zo nodig hoeven, en voor een categorie boeren die zich wel aangesproken voelen om wat te temperen, zal de maatregel wellicht werken. Op de categorie die er het meest voor in aanmerking komt, zal de bonusmaatregel waarschijnlijk weinig effect hebben.

Foto: Koos Groenewold

Echte noodmaatregel

Het plan voor een ‘melkgroeipauze’ draagt alle kenmerken van een echte noodmaatregel. FrieslandCampina doet ook niet veel moeite om dat te verhullen. Pas in de loop van december daagde het inzicht dat de januari-productie van de leden alle records gaat breken. Daar moest acuut op worden geacteerd en puur financieel gezien is elke maatregel beter dan niets doen.

Op de spotmarkt brengt melk slechts zo’n 10 cent per kilo op. Bij de huidige melkprijs moet dan bijna 20 cent per kilo aan waarde worden vernietigd. Bij een aanvoertoename van 250 miljoen kilo is dat een direct verlies van bijna €50 miljoen. Dan loont het altijd om €24 miljoen voor te houden aan de leden, in de hoop dat die het probleem vrijwillig beperken.

Ophogen premie

FrieslandCampina wil niet zeggen wat het gaat doen als blijkt dat de leden de beloning voor goed gedrag links laten liggen. Ophogen van de premie zou een voor de hand liggende oplossing zijn, maar dat zeggen zou neersabelen van het eigen eerste bod betekenen. Veel andere opties lijken er niet te zijn, want invoeren van een malus of korting, lijkt taboe. Bovendien geeft FrieslandCampina aan dat het probleem medio februari weer uit de wereld is, want dan is er extra verwerkingscapaciteit bij gekomen.

Geen structurele oplossing

Een oplossing bieden voor het structurele probleem van een (te) hoge melkaanvoer bij een te kleine vraag, doet het bod van FrieslandCampina helemaal niet. Dat hoeft het bedrijf ook niet. Het baseert de uitbetaling op het gemiddelde van de omringende zuivel en betaalt daarover nog een eigen plus. FrieslandCampina kan dat met haar afzetpakket. Voor blijvende grenzen aan de groei is er het (traag werkende) overheidsloket.

Lees ook:
Boeren betaald voor dempen leveranties