Grote impact vulkaanuitbarsting IJslandse boer

Vijf jaar na de vulkaanuitbarsting van de gletsjer Eyjafjallajökull ‘in zijn achtertuin’ ziet melkveehouder ­Ólafur Eggertsson dat de gewassen rondom zijn boerderij Thorvalseyri in Hvolsvöllur (IJsland) nog steeds profiteren van de extra mineralen uit de asregen.

Het vee moest achtergelaten worden

Voor Eggertson waren de gevolgen ingrijpend. Hij evacueerde drie keer in twee dagen. De eerste evacuatie was na de grote uitbarsting, daarna moest hij weg door een overstroming door smeltwater van de gletsjer en de derde keer toen de as neerdaalde. “Het ergste was dat we steeds het vee in de stal moesten achterlaten. De laatste keer hebben we voor drie dagen voer neergelegd en alle ramen geblindeerd en deuren afgeplakt, zodat het vee niet door de as zou bezwijken.”

De boerderij lag onder een dikke laag as

Na vier dagen kon Eggertsson weer leveren aan de melkfabriek. Begrijpelijkerwijs lag de productie een stuk lager. “De dieren bleven nog een tijd gestrest. We hadden geen elektriciteit en de boerderij lag onder een dikke laag as.” Met hulp van buren lukte het om de zaak weer op orde te krijgen.

Concurreren met het Europese vasteland geen optie

Eggertson heeft sinds 2011 een DeLaval-melkrobot. De gemiddelde jaarproductie is 5.800 kilo. Hij verwacht dat die niet veel hoger kan. “We zijn afhankelijk van IJslands melkvee, aangezien geen fokmateriaal van buiten het eiland mag worden ingevoerd. Sowieso is concurreren met het Europese vasteland voor ons geen optie vanwege hoge productiekosten door de lange winters.”

De IJslandse zuivelcoöperatie betaalt 80 cent per kilo melk. IJsland heeft officieel een quotering, maar wegens tekorten wordt het quotum steeds verruimd. Foto’s: Bert Hartman

Mjólkursamsalan is de enige grote zuivelonderneming op IJsland

De melkprijs is 120 IJslandse kronen (€ 0,80) per kilo. Mjólkursamsalan is na fusies de enige grote zuivelonderneming op IJsland, met ruim 600 melkveehouders/aandeelhouders.

Gras groeit goed door mineralen

Het gras herstelde snel, tot opluchting van de veehouder. “Koeien staan hier zeven maanden of langer op stal, ruwvoerwinning is voor ons extra belangrijk. Inmiddels weten we dat het gras hier juist beter groeit dan elders op IJsland; de bodem bevat veel mineralen.”

Eggertsson in zijn vulkaanmuseum. De inkomsten uit het museum en de bijbehorende winkel hebben zijn bedrijf gered.

Alternatieve inkomsten met museum

Aan de overkant van zijn bedrijf heeft Eggertsson een museum gebouwd: Iceland Erupts. Er zijn al 250.000 bezoekers geweest. “Van de inkomsten uit het museum hebben we de boerderij opgeknapt. We zijn destijds overvallen door de vulkaanuitbarsting, maar zijn inmiddels uit de as herrezen”, lacht de veehouder.