RundveeAchtergrond

Nizo-rapport over bedding klaart lucht

De bedding van ligplaatsen in melkveestallen beïnvloedt de melkkwaliteit. Onderzoek van Nizo Food Research lijkt compost definitief uit te bannen, zet houtsnippers in de gevarenzone en geeft voorlopig ruimte voor gescheiden mest.

Er is al lang discussie over de invloed op de melkkwaliteit van de verschillende box- en bodem materialen die de melkveehouderij toepast. Het langverwachte rapport van Nizo Food Research schept voor een groot deel duidelijkheid in die discussie.

Nizo concludeert dat gebruik van compost en composterende materialen als bedding in (vrijloop)stallen voor melkvee een nadelig effect heeft op concentraties van sporen van thermofiele aerobe sporenvormers (TAS) en een subpopulatie extreem hitteresistente aerobe sporen (XTAS) in tankmelk. Deze sporen bedreigen de kwaliteit van lang-houdbare zuivelproducten.

Compost en composterende houtsnippers bevatten hoge concentratie TAS en XTAS sporen. GFT-compost bevat gemiddeld 1.000 keer hogere concentraties XTAS dan zaagsel en stro. Concentraties TAS en XTAS in composterende houtsnippers zijn gemiddeld lager dan in GFT-compost. Met name de concentratie XTAS varieert sterk van bedrijf tot bedrijf.

De verhoogde concentraties TAS sporen zijn terug te vinden in de tankmelk. Het is namelijk in de praktijk onontkoombaar dat er via het melken enige overdracht is van sporen uit de bedding naar melk. De concentraties XTAS sporen in de tankmelk is zo laag dat ze niet kunnen worden bepaald, maar NIZO neemt aan dat TAS en XTAS sporen dezelfde route hebben. Een extra voorbehandeling van de spenen kan met de huidige methoden en techniek niet voorkomen dat overdracht plaatsvindt.

En dus is de slotconclusie van NIZO voor de composterende bodems weinig hoopgevend: Gebruik van compost, composterende houtsnippers en andere composterende materialen vormen een bedreiging voor de melkkwaliteit. NIZO voert vervolg onderzoek uit om te achterhalen of de compostering op een zodanige manier kan worden uitgevoerd dat vorming van XTAS sporen kan worden voorkomen. Als dat niet mogelijk is, kan ook het gebruik van composterende materialen, zoals houtsnippers wel eens op de helling komen te staan.

De conclusie voor GFT compost was al wel verwacht. Op voorschot van de conclusie van het onderzoek heeft Friesland Campina al eerder aangekondigd dat de melkleverende veehouders geen GFT-compost meer mogen gebruiken per 1 januari 2015.

Veehouders met een ligboxenstal die gescheiden mest gebruiken kunnen vooralsnog rustig ademhalen. De concentraties TAS en XTAS sporen in bedding van gescheiden mest, digestaat, stro of zaagsel zijn onderling vergelijkbaar en substantieel lager (factor 100 tot 1.000) dan de concentraties gevonden in GFT-compost.

Wel volgt er nog nader onderzoek op de invloed van opslag en bewerking  van gescheiden mest en digestaat op de vorming en eventuele toename van TAS en XTAS sporen.

Beheer
WP Admin