Eiwit vervangt antibiotica

Wetenschappers zijn erin geslaagd ziektekiemen te bestrijden met eiwitdeeltjes. Eind 2016 is het onderzoeksprogramma afgerond. Dan wordt beoordeeld of er voldoende perspectief is voor vervolg onderzoek.

Biomedisch wetenschapper Tryntsje Cuperus promoveerde 21 juni op een onderzoek naar de mogelijkheden van het vervangen van antibiotica door eiwitdeeltjes in de strijd tegen ziektekiemen. Slachtkuikens waren tien dagen na toediening van de eiwitdeeltjes beschermd tegen salmonella en e.coli.

U toont aan dat eiwitdeeltjes een vergelijkbaar effect hebben als antibiotica op ziektekiemen. Dat is goed nieuws voor pluimveehouders. Wanneer komt het product op de markt?

“Dit is inderdaad goed nieuws, maar nog niet voor veehouders. Voor het op de markt komt, is er nog een lange weg te gaan. Wat we nu hebben gedaan, is een laboratoriumonderzoek bij slachtkuikens. Daaruit blijkt dat het onder laboratoriumomstandigheden mogelijk is om salmonella en e.coli te bestrijden met eiwitdeeltjes, de zogenaamde CATH-2 peptiden.”

Hoe bent u te werk gegaan?

“We hebben een deel van de broedeieren middels In Ovo-techniek (de kuikens worden behandeld terwijl ze nog in het ei zitten) behandeld met CATH-2peptide. Het andere deel dient als controlegroep. Van de behandelde eieren zijn PET-scans gemaakt. Hierop is te zien dat na 48 uur CATH-2 in de longen, de magen en de dikke darm van de kuikens aanwezig is. De dieren zijn na uitkomst besmet met ziektekiemen. Na tien dagen zijn de kuikens onderzocht. De sterfte is duidelijk lager bij de behandelde dieren en uit pathologisch onderzoek blijkt dat er veel minder schade is.”

Hoe groot is de kans dat ‘resistentie’ optreedt tegen CATH-2?

“Ziekteverwekkers kunnen inderdaad resistentie ontwikkelen. De van CATH-2 afgeleide eiwitdeeltjes stimuleren het immuunsysteem van het dier om tegen ziekteverwekkers te vechten. Het is de bedoeling dat de eiwitdeeltjes verdwenen zijn op het moment dat besmetting met ziektekiemen optreedt. Als de deeltjes weg zijn, kan er geen resistentie tegen ontstaan terwijl het immuunsysteem wel alerter blijft.”

Is het alleen toepasbaar voor pluimvee?

“Waarschijnlijk is het ook toepasbaar bij varkens, maar dat is nog niet met zekerheid te zeggen. Het immuunsysteem van kippen en zoogdieren werkt op een vergelijkbare manier. Vervolgonderzoek moet hier duidelijkheid over geven. Of dat er komt, wordt eind 2016 besloten als het gehele onderzoeksprogramma is afgerond.”

Aan zoogdieren kun je CATH-2 niet via de eieren toedienen. Hoe is dat te doen?

“Ook dat is een vraag die in het vervolgonderzoek beantwoord moet worden. Het is mogelijk om CATH-2 vrij snel na de geboorte via een onderhuidse injectie of een injectie in de spier toe te dienen. Bij de kuikens in het ei vonden we na 48 uur CATH-2 in de dikke darm. Dat biedt wellicht een kans voor toediening via voer en of drinkwater.”