Na een langdurig en intensief debat dat meer dan elf uur in beslag nam, is Provinciale Staten van Noord-Brabant in de nacht van vrijdag op zaterdag akkoord gegaan met een pakket aan maatregelen die moet leiden tot een versnelde verduurzaming van de veehouderijsector.
De maatregelen moeten leiden tot minder uitstoot van stikstof, fijn stof en stank. Opvallendste maatregel vannacht was het per direct op slot zetten van de geitenhouderij. Tot 2020 mogen er geen dieren meer bijkomen in de provincie. De provincie wil in de tussentijd goed in kaart brengen wat de gezondheidsrisico’s van deze sector zijn. Uit onderzoek zou blijken dat mensen in de buurt van een geitenhouderij een verhoogde kans op longontsteking hebben.
Niet zoals eerder in een convenant afgesproken zal de veehouderij in 2028 aan alle milieueisen moeten voldoen, maar dat is nu uiterlijk 2022 geworden. Verouderde stalsystemen moeten dus zes jaar eerder zijn aangepast. De definitie van verouderd is in Brabant voor een rundveestal twintig jaar en voor andere stalsystemen geldt een termijn van vijftien jaar.
Daarnaast gaat het stalderen in; voor iedere nieuwe stal zal een bestaande stal afgebroken moeten worden, waarbij er 10% meer moeten worden gesloopt dan gebouwd. De bezwaren uit de sector dat veel bedrijven (schattingen gaan uit van 600 tot 700) deze maatregelen niet zullen overleven, wist een meerderheid van de Statenleden niet te overtuigen af te zien van de versnelde verduurzaming. Meer dan dertig Statenleden stemden uiteindelijk voor de maatregelen die GS (Gedeputeerde Staten) wil doorvoeren.
Nadruk op flankerend beleid
Tijdens het debat ging het er soms stevig aan toe, verwijten vlogen over en weer. Vooral VVD en CDA lagen onder vuur. De VVD werd door de oppositie verweten geen oog te hebben voor de boerenbelangen en de sector in de afgrond te storten. En dat terwijl een groot deel van de VVD-afdelingen zich tegen de provinciale plannen had gekeerd. Toch gaf de partij geen krimp. Onder de toezegging van GS dat er een degelijk flankerend beleid zal worden opgezet, ging de VVD akkoord.
Fonds van zo’n € 30 miljoen
GS is bezig een fonds op te zetten voor boeren die goed op weg waren te voldoen aan de milieueisen, maar die door de versnelling van de maatregelen in de problemen komen. Vanuit dit fonds – gedacht wordt aan zo’n € 30 miljoen – kunnen veehouders worden ondersteund als ze financieel in de problemen komen. GS wil dit fonds samen met aan de veehouderij gelieerde partners opzetten. De provincie zegt toe een substantiële bijdrage aan dit fonds bij te dragen als andere partijen dat ook doen.
Volgens landbouwgedeputeerde Anne-Marie Spierings zijn de onderhandelingen daarover veelbelovend. Iemand die er niet aan mee zal doen is Huub Fransen, directeur van mengvoerfabriek Fransen Gerrits. Als inspreker liet hij de Staten weten niet van plan te zijn geld te steken in flankerend beleid dat zorgt voor een koude sanering. “Ik steek geen geld in een koude sanering van de sector.”
CDA onder vuur
Het CDA, de grootste tegenstander van de versnelde verduurzamingsplannen, kreeg van de coalitiepartijen het verwijt in al die tientallen jaren dat de partij aan de ‘macht’ was niets te hebben gedaan aan de alsmaar toenemende stikstofdepositie. D66‘er Arend Meijer: “Het CDA wil alleen maar onderzoeken en neemt nooit eens echte stappen. Dit college durft tenminste zijn verantwoordelijkheid te nemen voor alle inwoners van Brabant.”
Meer inzicht in geitenhouderij noodzakelijk
Gedeputeerde Spierings vond het wel nodig op het unaniem aangenomen amendement per direct een standstill in te stellen voor de geitenhouderij. Spierings: “Ik heb respect voor de geitenhouderijsector, het zijn veelal bedrijven met een visie die een positieve grondhouding hebben. Maar we moeten een afweging maken. Een positieve grondhouding voorkomt geen uitbreiding. Als we nu nog uitbreidingen toestaan, moeten we dat later weer aanpassen. Het belang om nu extra inzicht te krijgen is groot.”
Verwarrende discussie over meetpunten
Milieugedeputeerde Johan van den Hout beleefde een hachelijk moment tijdens de Statenvergadering, toen hij door de hele oppositie werd aangevallen over het feit dat hij de Staten niet goed geïnformeerd zou hebben over het netwerk aan meetpunten dat toeziet op de stikstofdepositie in de provincie. Volgens de Statenleden was niet bekend dat er een netwerk was, hooguit dat er twee meetpunten waren.
De vergadering werd daarop geschorst en Statenleden gingen in overleg. Tot een motie van wantrouwen tegen Van den Hout kwam het echter niet, toen bleek dat Statenleden wel degelijk al vorig jaar juni van het meetpuntennetwerk op de hoogte waren gesteld.
Ook bleken deze gegevens te zijn terug te vinden in de stukken die GS bij het voorstel tot de versnelde verduurzaming van de veehouderij had ingediend bij Provinciale Staten.