‘Pachtakkoord is zeer zachte landing’

Een pachtakkoord is beter dan geen akkoord, vindt LTO. Het overleg over een nieuw pachtstelsel is vastgelopen. De pachters, verenigd in de BLHB, en de jonge boeren van het NAJK, zien het zogeheten akkoord van Spelderholt niet zitten. LTO Nederland heeft na eerdere bezwaren wel getekend, wat kritiek oplevert vanuit pachterskringen. Volgens bestuurder Arnold Michielsen is het anders gebeurd met de pacht.

Meer dan de helft van de leden van LTO is pachter. Toch staat de boerenorganisatie achter het pachtakkoord. Onderhandelaar en LTO–bestuurder Arnold Michielsen vindt dat beter dan geen akkoord. “Het huidige sys­teem betekent het einde van de reguliere pacht. Er wordt geen enkel contract meer afgesloten”, aldus Michielsen.

Wel neemt de geliberaliseerde pacht een hoge vlucht. Michielsen is daar uitgesproken over: “De kritiek op de huidige geliberaliseerde pacht is terecht. Die leidt tot uitmergeling van gronden en er zijn excessen geweest in de prijsvorming. Deze ­geliberaliseerde pacht is funest voor de agrarische sector.”

Geeft het huidige akkoord voor die fundamentele bezwaren wel afdoende oplossingen?

“Nieuw is de prijstoetsing. Als de pachtprijs veel hoger blijkt dan het opbrengend vermogen, kan dat achteraf gecorrigeerd worden. De verpachter moet dan zelfs geld terugbetalen. Wij verwachten dat hiervan een dempende werking uitgaat. Verder zie je in de praktijk dat zowel pachters als verpachters behoefte hebben aan goede afspraken en dat ze elkaar ook weten te vinden. En wat betreft het goede gebruik van grond: ook verpachters hebben daar alle belang bij.”

De pachtersbond verwacht weinig van die prijstoetsing.

“Ik verwacht niet dat die toets massaal wordt gedaan, juist vanwege de preventieve werking. Die wordt nog versterkt doordat bij onderhandelingen over nieuwe contracten gebruik zal worden gemaakt van de gegevens over pachtprijzen die steeds beter beschikbaar worden. Wat betreft de reguliere pacht: als iemand nieuw begint met een bedrijf, mag je verwachten dat hij een reële inschatting maakt van de verdienmogelijkheden en zich niet bindt aan pachtprijzen die hij niet kan ­opbrengen.”

Het lijkt toch een beetje tweeslachtig, zoals LTO erin staat.

“We hebben vertrouwen in die toetsing. Je kunt ook een plafond in de pachtprijs leggen. Maar daar gaan mensen proberen onderuit te komen, dan krijg je een grijs circuit. Als gemiddeld in een regio €700 betaald wordt, moet je er dan een rem op zetten als iemand €800 wil betalen?”

Er is flinke kritiek op LTO: jullie zouden de pachters in de steek ­laten.

“Wij hebben onze leden, in meerderheid zelf pachters, uitgebreid geraadpleegd; die staan hier achter. Die kritische geluiden komen vooral van mensen die nu reguliere pacht hebben. Maar de huidige contracten blijven. In de overgangsregeling, die wel 40 tot 50 jaar bestrijkt, blijven huidige pachters en hun opvolgers beschermd.”

Heeft reguliere pacht nog wel toekomst?

“Als er niets gebeurt, sterft die uit. Nu gaat het om minder dan 18 procent van het areaal en dat neemt elk jaar af. Met enige regelmaat gaan stemmen op om het maar af te schaffen. Daar is nu ook een politieke meerderheid voorstander van. Wat wij met het huidige akkoord beogen, is een zeer zachte landing van het pachtsysteem. Een rem op de geliberaliseerde pacht en introductie van nieuwe vormen van gereguleerde pacht, zoals loopbaanpacht.”