Politiek debat over glyfosaat vertroebelt feiten

Het Europees Parlement wil glyfosaat voor nog eens 7 jaar toelaten. Politici kunnen de beoordeling van bestrijdingsmiddelen beter aan onafhankelijke instituten overlaten.

Het Europees Parlement wil onkruidbestrijder glyfosaat nog een periode van 7 jaar toestaan. Dus geen toelating voor een periode van 15 jaar zoals de Europese Commissie beoogt, maar ook geen onmiddellijk verbod zoals bij voorbeeld de Partij voor de Dieren of Groen Links willen.

Uitspraak over glyfosaat is niet bindend

Voor de duidelijkheid: de uitspraak die het Europees Parlement deze week deed over glyfosaat is niet bindend. Het permanent comité dat beslist over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen (Scopaff) kan zijn eigen koers varen.

Alle 28 lidstaten zijn in het Scopaff in Brussel vertegenwoordigd. Er is een gekwalificeerde meerderheid nodig om een rechtsgeldige beslissing te nemen. Een gekwalificeerde meerderheid is ten minste 16 van de 28 lidstaten, die samen minstens 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen. Als er geen gekwalificeerde meerderheid is, schuift het Scopaff de beslissing door naar de Europese Commissie.

Compromisvoorstellen liggen klaar

Er ligt al een aantal compromisvoorstellen. Nederland heeft als voorzitter van de Europese Unie voorgesteld om glyfosaat niet voor een periode van 15 jaar goed te keuren, maar voor een periode van 10 jaar. Het Europese Chemicaliën Agentschap (Echa) moet ondertussen nieuw onderzoek doen naar glyfosaat. De Franse voedselwaakhond Anses – en in navolging daarvan ook het Europees Parlement – vindt dat ook de werking van tallowamine als medebestanddeel van de onkruidbestrijder moet worden bekeken.

Verschil van mening over kankerverwekkende stoffen

De discussie over glyfosaat is in alle hevigheid losgebarsten toen het internationaal agentschap voor kankeronderzoek (IARC) van wereldgezondheidsorganisatie WHO glyfosaat indeelde in de groep van stoffen die waarschijnlijk kankerverwekkend zijn bij mensen. Het al lang verboden bestrijdingsmiddel DDT, maar ook rood vlees zitten in dezelfde categorie als glyfosaat. Stoffen die door het IARC als kankerverwekkend worden beschouwd zijn onder meer alcohol, tabaksrook en verwerkte vleesproducten (processed meat).

Relevant bij de vraag of iets kankerverwekkend is, is de (kans op) blootstelling aan de stof. Vervolgens gaat het bij blootstelling om de vraag hoe groot die is. Dat het een ingewikkelde exercitie is, blijkt wel uit de verschillende signalen die op zich gerenommeerde internationale instituten afgeven.

Laat onderzoek gevaar glyfosaat uitwijzen

Dat politici daar – soms gespeend van voldoende wetenschappelijke onderbouwing – hun eigen draai aangeven, maakt het niet overzichtelijker. Het is beter de vragen over het gevaar van glyfosaat over te laten aan mensen die er verstand van hebben. Een discussie tussen emotie en financieel belang leidt nooit tot een bevredigende oplossing. Bovendien hebben democratische instellingen als het Europees Parlement of de Tweede Kamer niet voor niets onafhankelijke instituten aangewezen om dit soort onderzoek te doen.