Kleine voedselbedrijven belangrijk voor verduurzaming

Kleine, innovatieve voedselbedrijven spelen een belangrijke rol in de verduurzaming van de voedselproductie door in de praktijk te bewijzen dat duurzaamheid economisch haalbaar is.

Tegelijk hebben de koplopers maar beperkt impact. De overheid kan bedrijven beter ondersteunen met geld, advies en nieuwe wet- en regelgeving. Dat schrijft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).Overheden kunnen volgens het PBL helpen door bijvoorbeeld samenwerkingsverbanden tussen lokale overheden en bedrijven te sluiten, het btw-tarief voor duurzame producten te verlagen, of een garantstelling voor de marktintroductie van een innovatie in te stellen. In het laatste geval stelt de overheid zich garant, zodat een ondernemer geld kan lenen bij de bank.

Het PBL baseert zich op onderzoek onder vijftien kleine en innovatieve bedrijven. Onder de bedrijven zijn boerenkaasmaker Remeker, de biologische maaltijdenbezorger Willem & Drees en Buitengewone Varkens, een bedrijf dat over heel Nederland varkensrassen houdt die geschikt zijn om in akkers, bossen en weilanden te lopen (en dat dan ook doen).

Natuurlijk, lokaal en samenwerking

De initiatieven brengen vernieuwing, aldus het PBL, door te werken met natuurlijke oplossingen, lokale inkoop en het samenwerken met andere partijen in het verwerken van biologische of streekgebonden producten. De initiatieven bewijzen volgens de onderzoekers dat geld kan worden verdiend met werkwijzen die bijdragen aan bijvoorbeeld de bodemvruchtbaarheid, het sluiten van lokale kringlopen en het vergroten van de diversiteit in landbouwproductie.

Innoveren

Het is vaak lastig voor kleine, innovatieve bedrijven om de hogere kostprijs van duurzaam werken terug te verdienen. Daarom moeten ondernemers ook innoveren op andere aspecten van hun bedrijf. Zo kunnen ze werken met pachtconstructies met nieuwe financieringsvormen, het vormen van coöperaties tussen klanten en producenten en directe verkoop aan de eindgebruiker.

Volgens het trendrapport 2014/2015 van de biologische brancheorganisatie Bionext, zal het marktaandeel duurzaam voedsel de komende vijf jaar groeien. De binnenlandse markt verdubbelt in de ramingen van Bionext naar ruim €2 miljard in 2020. Ook in de VS en op Europees niveau is sprake van groei, wat gunstig is voor exporterende bedrijven.