Fosfaatplan breed gedragen, milieuorganisaties zijn tegen

Het fosfaatreductieplan heeft de steun van de belangrijkste partijen in de sector: LTO, NAJK, NMV, NZO, Nevedi en Rabobank. Zij spreken van ingrijpende, maar noodzakelijke maatregelen. Netwerk Grondig en de natuur- en milieuorganisaties zijn tegen.

Kees Romijn, voorzitter van LTO Melkveehouderij en een van de architecten van het plan, spreekt van een ‘zeer ingrijpend pakket’. “We vragen nogal wat van de melkveehouders. Dit is echter nodig om derogatie veilig te stellen.’

Een van de pijnlijke punten die er opdoemen is de bijdrage van de boeren. In het plan draagt de zuivel €25 miljoen bij aan een veeverminderingsplan. Uit de LTO-reactie valt op te maken dat dit gecollecteerd moet worden bij boeren via ZuivelNL. Romijn toont zich blij dat de staatssecretaris die heeft toegezegd.

NMV noemt het akkoord hard maar noodzakelijk. Het NAJK, dat zich eveneens achter het plan schaart, benadrukt dat het akkoord ‘niet betekent dat we er al zijn’, en wijst onder meer op de Brusselse goedkeuring die nog nodig is.

Rabobank: Fors aantal bedrijven krijgt het moeilijk

Directeur food & agri Ruud Huirne vindt het een “overtuigend pakket” en heeft er vertrouwen in dat het voldoende zal zijn de derogatie verlengd te krijgen. Het is volgens hem bovendien een goede start om vanaf 2018 de fosfaatrechten in te voeren. De pakket betekent wel een enorme opgave voor melkveehouders, aldus Huirne. De bedrijven die snel zijn gegroeid nog het meest. “Het is te vroeg voor getallen maar ik verwacht dat een fors aantal bedrijven het moeilijk gaan krijgen en een deel het uiteindelijk niet redt. Rabobank stelt zich hierop in en zal bedrijven zo goed mogelijk helpen.”

De maatregelen vertalen zich voor boeren onder meer in duurder voer en een aanzienlijke melkreductie. Wie meer dan een bepaald volume produceert, krijgt een fikse korting op de melkprijs. Naarmate je minder koeien houdt, daalt de korting. Tegelijk weten stoppers nu waar ze aan toe zijn, aldus Huirne. Rabobank zal ook financieel geraakt worden. Om te stimuleren dat bedrijven die overwegen te stoppen al in 2017 de melkveestapel afvoeren, wordt een liquiditeitsvoorziening in het leven geroepen. Rabobank onderzoekt hoe het financiële risico van deze voorziening kan worden gedragen. Bij voorkeur doen alle grootbanken mee, aldus Huirne. “Hierover vindt maandag overleg plaats bij de Nederlandse Vereniging van Banken. Het is in ieders belang dat de derogatie blijft.”

Voerbedrijven: beperkte prijsstijging voer

Volgens directeur Henk Flipsen van veevoerkoepel Nevedi zal de maximering van de hoeveelheid bruto fosfor in mengvoer een “beperkte prijsstijging” opleveren. “Dat is onvermijdelijk als je aan de gewone eisen voor een gezond rantsoen een nieuwe eis toevoegt.” De precieze prijsstijging laat zich volgens Flipsen niet voorspellen en kan per bedrijf verschillen. Omdat het gehele voerrantsoen van invloed is op melkkoeien, wordt onderzocht welke mogelijkheden bestaan voor fosfaatreductie via alle voedermiddelen. Het was voor mengvoerbedrijven vooral een technisch vraagstuk, aldus Flipsen. De uiteindelijk gekozen normen zijn volgens Flipsen verantwoord en bieden een garantie voor een optimaal rantsoen met gezonde dieren.

Geen steun van natuur- en milieuorganisaties voor ‘boterzacht plan’

De natuurorganisaties steunen het plan niet. Ze vinden het een ‘boterzacht plan’. “Dit plan biedt geen garantie op 200.000 minder koeien en dus ook niet minder mest in Nederland. De afspraken bieden geen enkele zekerheid dat we aan de milieuregels van de Europese Unie tegemoet komen. Die regels beschermen tegen milieuvervuiling en schade aan de natuur”, aldus Tjerk Wagenaar, directeur van Natuur & Milieu namens de natuur- en milieuorganisaties, in een gezamenlijke verklaring.

Netwerk Grondig: Grondgebonden boer de dupe

Het Netwerk Grondig, evenals de natuur- en milieuorganisaties wel aanwezig bij het overleg, distantieert zich ook van het plan. Grondgebonden boeren zijn de dupe, verklaart voorzitter Diana Saaman. Ook vindt zij dat de zuivelbedrijven een te dikke vinger in de pap krijgen. Tot slot vindt Netwerk Grondig dat de crisisgelden bestemd moeten worden voor de toekomst, en niet om ‘problemen van gister’ op te lossen.

Volgens Netwerk Grondig en de natuur- en milieuorganisaties betalen biologische en andere grondgebonden boeren de prijs voor een probleem dat ze niet zelf hebben veroorzaakt.