Berekening ammoniakemissie zelden waarheidsgetrouw

Volgens een analyse van het RIVM zijn de berekeningen over de vermindering van de ammoniakuitstoot uit de landbouw zelden een precieze weergave van de werkelijkheid.

In berekeningen over de jaren negentig tot begin van deze eeuw is er sprake geweest van een overschatting van de emissies, terwijl er in de jaren daarna juist sprake was van een overschatting van de emissievermindering. Tot die analyse komen onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een toelichting die staatssecretaris Martijn van Dam (Economische Zaken) aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Ammoniakuitstoot overschat

Volgens het RIVM is de totale uitstoot van ammoniak in de jaren negentig overschat, omdat de berekeningen werden gemaakt op basis van waarden die in de zomer waren gemeten. Maar een deel van de emissie had in de winter plaats, omdat er toen ook in de winter nog mocht worden uitgereden.

In latere jaren is de emissie van ammoniak vanuit de landbouw onderschat, omdat er onduidelijkheid was over de mate waarin er ook daadwerkelijk emissiearm werd uitgereden en ondergewerkt. Een ander aspect is dat het effect van emissiearme stallen anders is dan het effect van emissiearme aanwendingstechnieken. Onderzoek naar de onder- en overschattingen loopt nog.

Grote verschillen tussen meetpunten

Berekeningen over ammoniakemissie worden onder meer gemaakt op basis van de meetstations in het landelijk meetnet, die continu de hoeveelheid ammoniak in de lucht meten, en op basis van monsters die periodiek op verschillende plaatsen worden genomen. Er zijn grote verschillen tussen de meetpunten en de verschillende jaren, onder andere door verschillende weersinvloeden.

Volgens het RIVM is duidelijk dat na een aanvankelijke daling in de emissies nu weer sprake is van een stijging. Op basis van de meetgegevens doet die stijging zich vooral voor in het oosten van Nederland (Drenthe en Oost-Overijssel).

Invloed buitenland op Nederland beperkt

Hoewel het vermoeden bestaat dat er een invloed is vanuit Duitsland, zeggen de onderzoekers, mede op basis van een oriënterende analyse van de windrichtingen, dat de stijgingen aan de Duitse grens zich juist voordoen bij wind vanuit Nederland.

De invloed van het buitenland op Nederland is landelijk gezien beperkt, zegt het RIVM. De emissie uit het buitenland (Verenigd Koninkrijk, België, Frankrijk en Duitsland) is niet meer dan 15% van het totaal, en over het algemeen dalend.

De gemeten hoeveelheid ammoniak in de lucht in Nederland stijgt de laatste tien jaar, maar tegelijk dalen de berekende emissies.