Links plan voor fosfaatbank in zuivelsector

Den Haag – PvdA en SP in de Tweede Kamer bepleiten een fosfaatbank in te stellen. Ze nemen een plan over van het CLM, dat daarvoor eerder pleitte. De invoering van een nationale fosfaatbank met onverhandelbare rechten, geeft de overheid meer regie bij de verdeling van de productieruimte in de melkveehouderij.

Bij het instellen van een fosfaatbank zou de staatssecretaris zelf kunnen bepalen om de rechten bij voorbeeld toe te kennen aan grondgebonden bedrijven die weidegang toepassen. PvdA en SP hebben hun voorstel gedaan in een schriftelijk overleg met staatssecretaris Sharon Dijksma.

De invoering van onverhandelbare rechten voorkomt dat geld weglekt uit de sector om fosfaatrechten te komen. Het beperkt ondernemers echter om de rechten naar eigen inzicht in te zetten.

Forse kritiek van Tweede Kamer

De invoering van een stelsel van verhandelbare fosfaatrechten in de melkveehouderij krijgt in de Tweede Kamer forse kritiek. Een deel van de Kamer (VVD, CDA, SGP, SP) zet überhaupt vragen bij het fosfaatplafond of is er niet van overtuigd zijn dat de invoering van fosfaatrechten in de melkveehouderij de beste methode is om de groei van de melkveehouderij in goede banen te leiden.

De Tweede Kamer reageerde gisteren op de brief van 2 juli, waarin staatssecretaris Sharon Dijksma (Economische Zaken) aankondigde verhandelbare fosfaatrechten in de melkveehouderij in te voeren. Haar doel: de groei binnen de perken te houden. Aanleiding was  het overschreden fosfaatplafond waarover Nederland afspraken heeft gemaakt met de Europese Commissie. Het fosfaatplafond is onderdeel van de derogatie, die Nederland toestaat onder voorwaarden meer dierlijke mest aan te wenden dan op grond van de Nitraatrichtlijn is toegestaan.

Onderbouwing van de cijfers

Afspraak is dat de fosfaatproductie in Nederland beneden het niveau van 2002 blijft (172,9 miljoen kilogram, waarvan 84,9 miljoen kilogram voor rekening komt van de melkveehouderij). CDA,  SGP en VVD willen van Dijksma weten wat de onderbouwing is bij de cijfers, zowel waar het gaat om de hoogte van het plafond als de overschrijding daarvan. De drie partijen hebben ook vragen over de totstandkoming van de afspraak tussen de Europese Commissie en Nederland. VVD en ChristenUnie vragen ook om een regionale uitsplitsing van de gegevens over de overschrijding van de norm van 50 mg nitraat in grondwater,  en over de productie van fosfaat.

Schot tussen sectoren

Een aantal partijen (SP, ChristenUnie, PvdA) vraagt naar een onderbouwing voor het schot tussen varkens- en melkveefosfaat. De ChristenUnie en SP suggereren om de toegekende rechten eventueel eenmalig uitwisselbaar te laten zijn met productierechten voor varkens en pluimvee. Staatssecretaris Dijksma heeft die mogelijkheid tot nu toe categorisch van de hand gewezen.

Bij veel partijen (PvdA, CDA, ChristenUnie, GroenLinks, D66, SP) bestaat de wens om grondgebonden extensieve melkveebedrijven niet de dupe te laten worden van de invoering van fosfaatrechten. In de woorden van het CDA: hoe valt het te rechtvaardigen dat melkveehouders met voldoende grond voor hun eigen mestafzet fosfaatrechten zouden moeten aanschaffen om te mogen uitbreiden? Een aantal partijen (PvdD, SP, GroenLinks) uit de vrees dat een stelsel van fosfaatrechten de intensivering van de melkveehouderij alleen maar zal stimuleren.

Stapeling van maatregelen

Dat de staatssecretaris nu komt met een stelsel van maatregelen, nadat er eerder een wet voor de verantwoorde groei van de melkveehouderij was aangenomen, ziet de VVD als een stapeling van maatregelen. De SP concludeert dat met dit voorstel definitief het failliet van het huidige beleid is bewezen.