Twijfel over fosfaatrecht per 1 januari 2016

Den Haag – Fosfaatrechten voor melkvee invoeren per 1 januari 2016 is wel het allersnelste scenario. Waarschijnlijk gaat het meer tijd kosten en dan ligt een ingangsdatum van 1 juli 2016 of zelfs 1 januari 2017 meer voor de hand. Dat is de inschatting van Joost de Rooij van Linssen Advocaten.

De Rooij ziet veel overeenkomsten met de invoering van de Wet Herstructurering Varkenshouderij (WHV). Een brief met de aankondiging ging op 10 juli 1997 naar de Tweede Kamer; uiteindelijk werd de WHV per 1 september 1998 van kracht. Voor de beperking van de varkensstapel golden de jaren 1995 of 1996 als peiljaar. Er kwamen meerdere uitzonderingssituaties, uiteindelijk resulterend in 22 verschillende knelgevalsituaties.

Weinig juridische bezwaren

Tegen de grote lijn van de fosfaatrechtenbrief van staatssecretaris Sharon Dijksma zijn volgens De Rooij weinig juridische bezwaren: “De nationale wetgever is vrij om het zo in te kleden. Wel tuimelen er nu meerdere wetten over elkaar.”

Voortvarendheid van wetgever

Volgens Willem Bruil, directeur van het Instituut voor Agrarisch Recht, hangt invoering van fosfaatrechten voor melkvee per 1 januari 2016 af van de ‘voortvarendheid van de wetgever’. Als het zo snel allemaal niet lukt, dan kan het ook 1 juli 2016 worden volgens de jurist.

Afroming hangt af van definitieve regeling

Voor bedrijven die niet hebben ingespeeld op invoering van fosfaatrechten door bijvoorbeeld meer vee aan te houden ziet Bruil juridisch weinig mogelijkheden. “Niet gedaan is niet gedaan”,  stelt Bruil vast. Er was immers geen beperking voor uitbreiding anders dan de bestaande wetgeving. In hoeverre een afroming mogelijk is, hangt volgens Bruil sterk af van hoe de regeling er definitief uit gaat zien. Hij verwijst naar de invoering van de varkensrechten en dat er toen ook veel gedoe over is geweest.

Kritiek op verhandelbare rechten

Bruil is wel kritisch op de voorstellen van Dijksma. Groot bezwaar is volgens Bruil dat de nieuwe rechten verhandelbaar worden. De overheid heeft dan bijvoorbeeld geen mogelijkheden om bij te sturen via het innemen of opkopen en uitgeven van rechten. Ook verdwijnt er opnieuw geld uit de sector, terwijl er opnieuw een strijd zal ontstaan over de eigendom van de rechten tussen pachters en verpachters zoals bij het melkquotum.

Ervaring met varkens- en pluimveerechten

Volgens Jacoline Kroon, advocaat bij A&S Advocaten, is invoering per 1 januari 2016 in principe haalbaar. Het systeem dat Dijksma schetst in haar brief van 2 juli ziet er volgens haar ‘best doordacht uit’ ook al is nog niet duidelijk hoe de uitwerking er precies uit gaat zien. Kroon: “Verder zijn er ervaringen uit het verleden zoals met de varkens- en pluimveerechten en zitten vrijwel alle betrokken partijen bij de staatssecretaris aan tafel.”