Japans verzet handelsdeal zwelt aan

Tokio – De Japanse oud-landbouwminister Masahiko Yamada (73) heeft namens ruim duizend personen en instanties een rechtszaak gestart die moet voorkomen dat Japan deelneemt aan een vrijhandelsverdrag met landen rond de Stille Oceaan.

Volgens Yamada is het verdrag, TPP genoemd, een bedreiging voor de Japanse voedselzekerheid en een gezonde plattelandseconomie.

Yamada is advocaat en was lange tijd parlementariër en veehouder. Hij verliet in 2012 de Liberaal-Democratische Partij toen toenmalig premier Yoshihiro Noda besloot dat Japan mee gaat onderhandelen over TPP, dat zo’n 40 procent van de wereldhandel beslaat. Onder de deelnemende landen zijn onder meer belangrijke landbouwproducenten als de VS, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Vietnam en Maleisië.

Japan geeft boeren veel steun

Hoewel Japan een grote visserijnatie is en delicatessen maakt die in heel Oost-Azië bekend zijn, kent het land een overwegend kleinschalige en weinig competitieve landbouw. Japan behoort met Noorwegen, Zwitserland en Zuid-Korea tot de landen die de meeste steun aan boeren geven. De afgelopen vijftig jaar is de importafhankelijkheid gegroeid. Momenteel importeert Japan circa 60 procent van zijn behoefte.

Yamada noemt deelname aan TPP ‘ongrondwettelijk’. TPP is nog niet af maar eerder werd bekend dat Japan zijnimporttarief voor rundvlees mogelijk verlaagt van 38,5 procent naar 9 procent terwijl de heffing op varkensvlees verlaagt zou worden van 482 yen naar 50 yen, omgerekend 36 eurocent. De Japanse rijstproducenten zouden wel beschermd worden.

De Japanse economie groeit sinds de krach van 1991 mondjesmaat en de regering hoopt met een vrijhandelsverdrag een ommekeer te kunnen bewerkstelligen. Om de macht van de Japanse landbouwlobby te verzwakken wordt gewerkt aan het veranderen van de wetgeving voor coöperaties. De verandering is bedoeld om de positie van JA-Zenchu, een confederatie van landbouwcoöperaties, te verzwakken.

Ook in VS kritiek op handelsverdrag TPP

Niet alleen in Japan is kritiek op TPP. In de VS ging de Senaat pas in tweede instantie en na een fel politiek gevecht akkoord met een debat over TPP. Met namen leden van de Democratische Partij vrezen in de VS dat een deal leidt tot lagere standaarden voor werknemers, milieu en volksgezondheid. Zowel in Japan als de VS wordt TPP wel door de regering aanbevolen om te voorkomen dat het immense China straks in Azië de economische toon zet.