‘Toelatingsbeleid middelen moet op de schop’

Brussel – Door het huidige toelatingsbeleid voor gewasbeschermingsmiddelen in de EU dreigen te weinig pesticiden over te blijven om resistentie te voorkomen.

Dat zei Jon Parr, de tweede man van Syngenta, de grootste producent van zaden en gewasbeschermingsmiddelen wereldwijd. Volgens Parr moet de EU een focus op een gevaarlijke eigenschap van stof vervangen door een analyse van de daadwerkelijke risico’s bij normale toepassing.

Sinds 2009 werkt de EU met een aantal ‘hazard-based’ criteria, wat betekent dat actieve stoffen niet meer toegelaten worden als ze zijn geclassificeerd als onder meer kankerverwekkend of mutageen. Daarvoor werd gekeken naar wat de risico’s van een bepaald product zijn bij gewoon agrarisch gebruik. Deze werkwijze wordt in de VS en volgens Syngenta eigenlijk overal gebruikt. Het nieuwe beleid is volgens Parr, die zegt scherpe regels toe te juichen, minder goed voorspelbaar.

De betrekkelijk nieuwe benadering zorgt er mede voor dat tegenover elke nieuwe registratie van een actieve stof het verlies van vier anderen staat. De toelating van middelen worden elke zeven tot tien jaar opnieuw beoordeeld. “Resistentie is een groot en groeiend probleem in de landbouw en als we middelen in dit tempo blijven verliezen, dan komt het punt dichtbij dat we boeren niet meer de technologie kunnen bieden die ze nodig hebben. Daarmee staan oogsten en inkomens op het spel.”

Parr gebruikt het voorbeeld van wijn. “In principe kan wijn worden geclassificeerd als kankerverwekkend. Gelukkig mogen we het toch drinken, omdat uit risicobeoordelingen blijkt dat bij enigszins normaal gebruik de kans heel erg klein is dat je daadwerkelijk kanker krijgt. In het dagelijkse leven managen we voortdurend risico’s; of we nu in een auto stappen of met een mes het vlees aansnijden. Het is toch opmerkelijk dat volgens staand beleid wijn mag drinken maar niet kan registreren als gewasbeschermingsmiddel.”

Oud-Eurocommissaris Janez Potočnik, tegenwoordig voorzitter van de denktank RISE, zei dat de vorige Europese Commissie zich niet alleen door wetenschappelijke argumenten heeft laten leiden. Politiek speelde ook een rol. Volgens de Sloveen is het nieuwe beleid juist voorspelbaarder dan het oude, omdat van een stof direct duidelijk is of ze gevaarlijk is en een beoordeling van de toepassing meer subjectief is.

Volgens Parr hebben niet zozeer specifieke lidstaten als wel NGO’s een grote rol gespeeld bij het vormen van het nieuwe beleid. Parr en Potočnik spraken in de kantlijn van het Forum for the Future of Agriculture, dat Syngenta alweer voor het achtste jaar op rij samen met de European Landowners Organisation.