200.000 locaties ernstig vervuild met asbest

Arnhem – Op tweehonderdduizend locaties in Nederland is de bodem rond bedrijven ernstig vervuild met asbest, een kankerverwekkende stof. Het betreft voor een groot deel boeren. In de helft van de gevallen is de volksgezondheid in gevaar. Volgens bestuurder van LTO Nederland Siem Jan Schenk moeten overheid en agrariërs asbestsanering versnellen.

De cijfers werden dinsdag gemeld door dagblad Trouw, dat zich baseert op een nog vertrouwelijk rapport van de provincies Gelderland en Overijssel, die de cijfers bevestigen. In de agrarische sector zijn naar schatting circa 85.000 asbestdaken aanwezig waarvan 20 procent een goot heeft. De daken zonder goot eroderen door zon, wind en regen. Het regenwater spoelt de asbestvezels naar de bodem.

‘Sanering daken moet voorrang krijgen op bodems’

Rond onderzochte gebouwen met asbestdaken en zonder goot is de bodem tot 1 meter van het pand en tot een diepte van 10 centimeter vervuild. “Een groot probleem”, aldus Schenk, die het niettemin eens is met de lijn van de meeste provincies dat sanering van de daken voorrang moet krijgen op bodems. “De verontreiniging van bodems gaat door zolang er asbestdaken zijn. Het tempo waarin boeren afrekenen met asbestdaken ligt veel te laag”

Asbestdaken vanaf 2024 verboden

Asbestdaken zijn vanaf 2024 verboden en zo’n driekwart ervan ligt bij agrarische bedrijven. LTO gaat uit van zo’n 95 tot 100 miljoen vierkante meter en een totale saneringssom van €1 miljard, nog exclusief eventuele sanering van de bodem. VVD-kamerlid Remco Dijkstra denkt dat de rekening op €1,5 miljard uit kan komen. Mansveld beloofde eerder €75 miljoen. Daarnaast staat dit jaar nog €15 miljoen open vanuit de provincies, bedoeld voor boeren die asbestdaken vervangen en zonnepanelen installeren.

Boeren dragen kosten sanering grotendeels zelf

De kosten van sanering van daken wordt voor het grootste deel gedragen door boeren zelf, meldde staatssecretaris Wilma Mansveld van Infrastructuur en Milieu. Schenk vindt ook dat boeren zelf veel meer moeten doen om hun gezondheid en dat van hun omgeving te beschermen. “Maar tegelijk is asbest wel een heel groot probleem dat ook buiten de landbouw veel impact heeft. Het stimuleringskader kan wat mij betreft wel worden verbeterd.”

Hoop op provinciale regelingen

Schenk noemt de €75 miljoen een ‘marginaal bedrag’. Het laten weghalen van asbestpanelen kost circa €10 per vierkante meter en daarnaast moeten dan nog nieuwe panelen worden geplaatst. Hij hoopt vooral dat de bestaande provinciale regeling na 2015 blijft bestaan en dat er ook provinciale regelingen komen voor boeren die geen baat of zin hebben in zonnepanelen. Daarnaast hoopt Schenk dat de overheid innovaties steunt die sanering goedkoper maken, zoals coating van daken.

Mansveld heeft al laten weten dat ze geen extra geld voor asbestsanering wil uittrekken. Ze vindt het een zaak voor provincies en gemeenten. Ook verder onderzoek naar bodemverontreiniging is volgens haar de verantwoordelijkheid van lagere overheden.