‘Kans op TTIP fiftyfifty’

Brussel – De kans dat een vrijhandels- en investeringspact tussen de EU en VS werkelijkheid wordt, is hooguit fiftyfifty. Dat zegt David Martin, de internationale handelscoördinator van de sociaaldemocraten in het Europees Parlement, tijdens een ontmoeting met een groep Europese journalisten. Martin denkt dat de keuze van zijn partij, S&D, cruciaal zal blijken wanneer gestemd wordt over ‘TTIP’, dat grote invloed kan hebben op de agrarische handel.

De partijen aan uiterst linkse zijde, inclusief de Groenen, zijn mordicus tegen. Daarmee zijn zo’n 200 van de 751 zetels in het Europees Parlement voor TTIP ‘verloren’. “Ik zie deze opstelling niet zomaar veranderen”, aldus Martin. Aan de rechterzijde zijn partijen uitgesproken voorstander. S&D is met 191 zetels de tweede grootste partij in het Europees Parlement en heeft nog geen definitieve positie ingenomen. Vanuit Nederland zijn drie PvdA’ers binnen S&D vertegenwoordigd. De groep wordt gedomineerd door Italianen, Duitsers en Britten.

S&D wil dat speciale investeerdersbescherming uit een mogelijk verdrag gehaald wordt, omdat het de macht van bedrijven ten opzichte van democratisch gekozen instituties zou vergroten. De investeerdersbescherming wordt in jargon ISDS genoemd en geeft investeerders onder bepaalde voorwaarden de mogelijkheid een overheid bij een speciaal tribunaal aan te klagen wanneer deze een buitenlandse investeerder zou benadelen, bijvoorbeeld door eigendommen te nationaliseren of wetgeving in te voeren die indruist tegen internationale afspraken.

ISDS wordt al circa zestig jaar breed toegepast in handelsverdragen, maar stuit recent op Duitse en Oostenrijkse oppositie. Volgens Martin begrijpt de nieuw aangetreden Europese Commissie de ‘maatschappelijke dynamiek’ beter dan de vorige, wat in feite een sneer is richting oud-Eurocommissaris voor handel Karel De Gucht. De Brit gelooft dat de deal uiteindelijk na goedkeuring door de Europese Raad en het Europees Parlement ook voor ratificatie naar de nationale parlementen zal moeten.

“Zelfs als het juridisch niet hoeft, wat ik niet geloof, dan nog is deze deal zo omvangrijk en ingrijpend dat het voorgelegd moet worden aan de nationale volksvertegenwoordigers. Het is problematisch, want in sommige landen is er serieuze oppositie, maar het moet.” Martin benadrukt dat de deal ook in de VS niet onomstreden is. Het initiatief tot TTIP werd door de EU genomen en onder meer de boerenlobby wil eigenlijk alleen onder strikte voorwaarden zaken doen. In het geval van de ‘Farm Lobby’ gaat het onder meer over afspraken over sanitaire en fytosanitaire standaarden.