Olieprijs drukt voedselprijzen

Utrecht – Rabobank verwacht dat olieprijzen door heel 2015 heen relatief laag blijven, met beperkte gevolgen voor de wereldwijde voedselketens. Rabobank verwacht dat boeren kunnen profiteren van lagere prijzen van kunstmest en veevoer, maar dat tegelijk de concurrentie op de versmarkt wereldwijd toeneemt omdat vrachtkosten dalen. De markt voor biobrandstoffen wordt binnen de agribusiness negatief geraakt.

Rabobank denkt dat dalende vrachtkosten en dus meer concurrentie op de versmarkt het grootste effect zal zijn op de agribusiness. De bank noemt het voorbeeld van biscuits en pasta, die bij een olieprijs van $100 vanwege de koelingskosten niet verder dan respectievelijk 2.000 en 1.500 km van de fabriek verkocht kunnen worden. Bij een olieprijs onder $50 kunnen deze producten veel verder worden afgezet, zolang de vervaldatum van het product dit toestaat. Voor groente en fruit geldt hetzelfde.

Voor de agribusiness is energie de derde hoogste kostenpost na grondstoffen en arbeid. Van de bouw en het gebruik van landbouwmachines tot de verpakking en het vervoer naar het afzetkanaal, bij elke stap voegt de prijs van olie kosten toe. Voor boeren en tuinders maakt energie in de VS 13 procent van de kostprijs uit. De kosten zijn fiftyfifty verdeeld over de directe aanwending van olie middels brandstof en het gebruik van kunstmest.

Omdat de kostprijs op het primaire bedrijf maar beperkt door de olieprijs wordt bepaald, zullen bij een lagere olieprijs marges slechts beperkt verbeteren. Daar waar gasprijzen en elektriciteitsprijzen nog sterk gebonden zijn aan olieprijzen, namelijk in Oost-Europa en Azië, profiteren agrariërs het meest. In Nederland is de link tussen olie enerzijds en gas en elektra anderzijds zwakker, maar zal toch vooral de glastuinbouw kunnen profiteren van goedkopere energie.

Lagere olieprijzen zorgen voor extra druk op agrarische grondstoffenmarkten. De vraag naar biobrandstoffen neemt af wat leidt tot minder vraag naar mais, suikerriet en in mindere mate koolzaad en soja. Prijzen van deze producten zijn al fors gedaald in de afgelopen maanden. Omdat soja en mais veel gebruikt worden in veevoer, zal de prijs hiervan verder onder druk komen te staan. Dat is dus goed nieuws voor de intensieve veehouderij en daarbinnen vooral de pluimveehouderij.