Knagende onzekerheid door Friese muizenschade

Joure – Een ravage op grasland ten noorden van het Friese Joure als gevolg van een grote muizenplaag. Tientallen verwoeste hectares per bedrijf zijn het gevolg van ongekende muizenvraat. Vanmorgen konden vertegenwoordigers uit de Friese Staten, landbouwgedeputeerde Johannes Kramer, EU-parlementariër Jan Huitema, vertegenwoordigers van het Waterschap Friesland en de pers de gevolgen van de muizenschade ter plekke bekijken. Opmerkelijke afwezigen zijn landelijk politici, die wel waren uitgenodigd.

Twee bedrijven werden bezocht in de aanloop naar de middagbijeenkomst van de ‘Actiedag Muizenschade’ in het voetbalstadion te Heerenveen. Volgens de organisatie is de schade inmiddels opgelopen naar meer dan €50 miljoen. Op het eerste bedrijf doet de jonge melkveehouder Ronnie van der Werf zijn verhaal met de nodige emotie. Twee jaar geleden een deel van het ouderlijk bedrijf overgenomen en nu een flinke strop door de muizenschade. Op zijn bedrijf was in juli de eerste schade te zien. “Eerst was nog niet duidelijk wat er aan de hand was”, vertelt Van der Werf, “de eerste telefoontjes met provincie en LTO werden amper serieus genomen.” In augustus heeft hij de eerste percelen doorgezaaid en toen dat niet hielp nog net een deel opnieuw ingezaaid. Dat het niet heeft geholpen blijkt in het perceel waar hij zijn verhaal doet. Vooral muur en amper gras is er te zien op de veengrond. Hij somt op: “Extra loonwerkkosten, grasaankopen in plaats van verkopen en alle voervoorraad op moeten voeren terwijl we juist klaar waren om extra te melken na afloop van de melkquotering.” De schade becijfert hij op €80.000 tot €100.000. Achteraf was het beter geweest om niets te doen, maar inzaaien in het voorjaar werkt op zijn veengrond ook niet volgens Van Der Werf. Voor hem is duidelijk dat je op deze manier machteloos staat tegenover de natuur. Binnen de regels moet beter ingespeeld kunnen worden op de natuuromstandigheden is zijn stellige overtuiging.

Gedeputeerde Johannes Kramer merkt op dat er wat hem betreft goed gekeken moet worden naar het scheurverbod in het najaar. “Nu is door het ontbreken van een graszode juist meer uitspoeling en met de harde regens van nu zie je het bruine water in de sloten.”

Loco-dijkgraaf Roel de Jong van Wetterskip Fryslan ziet in het onder water zetten van percelen geen oplossing. “We hebben het gezien dat de muizen dan vluchten naar kaden en andere hogere delen, als het water weer weg is gaan ze terug en is het probleem alleen maar groter geworden.” Het Waterschap is samen met LTO Noord een onderzoek gestart om te zoeken naar de oorzaken en naar een oplossing, geeft De Jong aan. “We moeten nu ook kijken naar wat er aan zit te komen. In het voorjaar zitten de mestputten vol en dan moet er worden uitgereden. Dat hebben we liever niet op kale percelen en daar proberen we oplossingen voor te vinden.”

Op weg naar het volgende bedrijf in de Haskerveenpolder rennen hazen van groen naar bruine percelen en paraderen ooievaars over het gras. Op het bedrijf van Klaas en Gjettje Jansma in Vegelinsoord staat Klaas heel nuchter te vertellen over zijn schade. Ook daar in juli de eerste symptomen. “De loonwerker vroeg of we gedeeltes hadden doodgespoten, vanaf juli hebben we twee volledige snedes gemist en het gras is nu volledig vernield”, vertelt Jansma. “Nog 5 hectare te gaan en dan moeten ze naar de buren.” Nu is al 44 hectare, de volledige huiskavel, aangetast op het bedrijf van de familie Jansma. Het voertekort lossen ze op met aankoop van mais, bierbostel en allerlei ander producten. Hij zegt het nuchter, maar ze hebben al wel met de bank gepraat: “Dit zijn geen normale bedrijfsrisico’s meer, het wordt een zwaar jaar zonder winst in ieder geval. Maar bovenal moet er nu wat gebeuren.”