‘Beheer natuur kan 30 procent goedkoper’

Onstwedde – Het beheer van natuur en landschap door boeren kan effectiever en goedkoper als zij op gebiedsschaal samenwerken. Dit concluderen vier samenwerkingsverbanden die experimenteerden met zo’n collectieve aanpak in het kader van het nieuwe Europese landbouwbeleid.

Staatssecretaris Sharon Dijksma kreeg maandag de resultaten van de vier gebiedsorganisaties, actief in Oost-Groningen, Noordelijke Friese Wouden, Laag Holland en Winterswijk. Zij hebben in hun gebied contracten gesloten voor verbetering van de kwaliteit van natuur en landschap. Zij voerden daarbij alle taken uit die normaal gesproken worden verricht door de overheid, zoals de controle en sanctionering. De contracten waren gericht op het beheer van weide- en akkervogels zoals grutto en veldleeuwerik en het creëren van groene linten in het landschap, zoals soortenrijke heggen en houtwallen.

Uit de resultaten van het onderzoek van april 2011 tot maart dit jaar blijkt dat er flink bespaard kan worden op de organisatiekosten. “Wij hebben een kostenreductie gerealiseerd van 30 procent”, zegt Douwe Hoogland, voorzitter van de Noordelijke Friese Wouden, koepel van zes agrarische natuurverenigingen. “Nu gaat 45 cent van elke euro die wordt uitgegeven aan natuurbeheer naar organisatiekosten. Gedurende ons experiment waren we maar 15 cent kwijt”, zegt Hoogland.

De overheid wil af van de 14.000 individuele contracten voor natuurbeheer met boeren en toe naar een beperkt aantal, 75 tot 100, contracten met collectieven van landgebruikers. De uitvoeringslasten dalen hierdoor fors, verwacht het ministerie. Vanaf 2016 kunnen alleen agrarische collectieven, zoals agrarische natuurverenigingen (ANV’s), een aanvraag indienen.

Uit het onderzoek van de vier gebiedsorganisaties blijkt dus dat het allemaal efficiënter kan en beter als agrarische natuurverenigingen samengaan in grotere collectieven. Echter, maandag presenteerde LEI Wageningen UR het Landbouw-Economisch Bericht 2014. Daarin uit het onderzoeksinstituut juist grote zorgen over het samenvoegen van de huidige 160 agrarische natuurverenigingen in 40 collectieven. Het landbouw-economisch instituut vraagt zich af of het allemaal wel even effectief blijft. Vooral in de zin van hoe alles wordt georganiseerd.

Hoogland reageert: “Dat klopt ook wel. Een aantal collectieven zijn qua organisatie nog niet zover als de vier gebiedsorganisaties in deze pilot. Wij hebben bijvoorbeeld al een grote professionele organisatie.” De voorzitter benadrukt dat in het onderzoek veel aandacht is voor de organisatiestructuur van een collectief. “Alles kan zo gekopieerd worden. Collectieven die nog niet zover zijn qua organisatie kunnen dan een behoorlijke inhaalslag maken”, aldus Hoogland.