Voorraadrooien, minder bacterieziek

De gebroeders Joop (links) en Gerard Vedelaar hebben een akkerbouwbedrijf van 125 hectare in Nagele (Fl.). Hiervan is 35 hectare pootgoed. Sinds 10 jaar rooien zij hun pootgoed in twee fasen.
Foto's: Sytze Bakker en Tekst: Karin Oonk-Nooren.

In de eerste fase worden de aardappelen gerooid, om vervolgens in de tweede fase te worden opgeladen. Tussen het rooien en laden in kunnen de huidmondjes zich sluiten en is de kans op versmering van bacterieziek minder groot.

Het voorraadrooien gebeurt met een getrokken vierrijige Samon-rooier. Met de vier diabolorollen is de rooidiepte eenvoudig in te stellen. Oude moederknollen breken deels al kapot op de rooier en lopen leeg in het bed. Ook dit geeft bacteriën minder kans.

Gisteren is er nog 15 millimeter regen gevallen en dat is te zien aan de grote hoeveelheid grond die meegaat de rooier op. Omdat er nog maar een klein stukje gerooid moet worden, besluiten Joop en Gerard de matten niet te verwisselen.

Dit is meteen ook een ander voordeel van het tweefasesysteem. De totale zeefcapaciteit is groot. De aardappelen gaan eerst over de matten op de rooier en even later natuurlijk ook over die van de lader.

Twee dwarsbandjes aan weerszijden van de rooier brengen de vier rijen aardappelen bij elkaar in het midden. Nu kunnen deze met een simpele lader worden opgeladen. Er is een hoge capaciteit te halen met dit systeem: 6 tot 8 hectare per dag.

Bang voor een regenbui als de aardappelen op het veld liggen is Vedelaar niet. “Ten eerste hebben we de buienradar en daarnaast kunnen de aardappelen er best tegen. Belangrijk is wel dat je de aardappelen na een bui goed laat drogen. De huidmondjes moeten gesloten zijn voordat je ze opraapt. Anders kunnen de aardappelen wel gaan rotten.”

Vedelaar laat de aardappelen een half uur tot maximaal een uur op het veld liggen. Dan worden ze opgeladen. In de praktijk betekent dit dat de rooier zo’n twee rondjes voorloopt op de lader.

Midden op de dag is de tijd tussen rooien en laden korter. Het droogt dan erg snel, met als gevaar dat de kluitjes hard worden en de aardappelen beschadigen. Om de tijd te bekorten blijft de rooier gewoon even wachten.

Het oprapen kan vervolgens gebeuren met een vrij simpele tweerijige aardappelrooier met een aangepaste bek zoals voor het laden van uien. Met vier rijen tegelijk is de kipper snel vol.

De axiaalrollen halen de laatste grond eruit.

Op de kipper worden eventuele moederknollen gemakkelijk stukgedrukt. Vedelaar raapt deze er dan ook liever al op de rooier uit. Opnieuw om bacterieziek zoveel mogelijk te voorkomen.

De opstelling van de loslijn op het erf van bovenaf gezien. Deze is erg overzichtelijk. Via de stortbak, transportband en kistenvuller komen de aardappelen in de kuubskisten terecht. Omdat de aardappelen deels drogen op het veld blijft de loslijn mooi droog.

Ondanks de vele regen gisteren komen de aardappels mooi schoon de kist in. Te schoon is overigens ook niet goed. Dan raken de aardappelen te snel beschadigd. Door de droogtijd op het land te verkorten kan Vedelaar zorgen voor meer of minder aanhangende grond.

Buurman Francke rijdt de kisten met de heftruck weg in de bewaarplaats. Vedelaar kiest voor kistenbewaring omdat dat erg gemakkelijk is met pootgoed. De vele rassen in verschillende klassen kunnen probleemloos gescheiden blijven.

De kisten worden zes hoog weggezet voor de droogwand. Doordat de aardappelen op het land al deels gedroogd zijn, heeft Vedelaar de aardappelen in twee dagen droog geventileerd. Ook een kwaliteitsvoordeel. Zilverschurft krijgt zo minder kans. Deze breidt zich vooral uit in de bewaring als het product nog nat is. Daarnaast bespaart deze aanpak natuurlijk energie.