‘De beste tweede tak is een goede eerste tak’

Verbrede landbouw is op zijn retour. Voor sommigen een moeilijke boodschap, maar cijfers van het CBS wijzen het uit.

De afgelopen jaren is het aantal melkvee- en akkerbouwbedrijven met een neventak afgenomen. Niet alleen absoluut, ook relatief.

Lang is de multifunctionele of verbrede landbouw de oogappel geweest van onderzoekers, beleidsmakers en politici. De tegenhanger van de gespecialiseerde en grootschalige landbouw gold als hét vriendelijke gezicht richting de burgerij. Met economisch misschien wel meer potentie, want minder kwetsbaar.

Een heuse taskforce is jaren bezig geweest met professionalisering, onderzoek en stimulering. Deze kwam bij zijn eigen opheffing, vijf jaar geleden, al met een opmerkelijke conclusie: er was professionalisering nodig in de multifunctionele landbouw. Daar tegenover stonden wel goede kansen op economische groei.

Geen conclusie over rendement

Omzetcijfers zijn er niet, een conclusie over de de ontwikkeling van rendementen is dus niet mogelijk. Bovendien geldt in deze wereld nog meer dan elders dat elk bedrijf zijn eigen verhaal heeft. En elke regio zijn eigen kansen. Geen enkele reden dus om deze veelkleurige bedrijfstak af te schrijven. Toch lijkt binnen de verbrede landbouw hetzelfde te gelden als elders in de sector: de beste tweede tak is een goede eerste tak.