Foto: Koos Groenewold AlgemeenOpinie

‘Productie Nederlandse landbouw groeit relatief snel’

Ruim tien jaar geleden schreef Herman Stolwijk – destijds de landbouwdeskundige van het Centraal Planbureau – in het roemruchte tijdschrift Spil, dat de Nederlandse landbouw economisch gezien aan het marginaliseren was.

Dat bleek vooral uit het feit dat de productiegroei trager was dan in de hele EU. Dat was opmerkelijk, want tot rond 1990 nam de productie in Nederland altijd veel sneller toe. Stolwijk heeft het dan ook over een trendbreuk. Oorzaken daarvan zijn onder andere de toenemende milieu­eisen, die in Nederland ingrijpender zijn dan in veel andere landen, en de afbouw van het EU-landbouwbeleid, dat met prijssteun en exportsubsidies vroeger voor een stevige rugwind zorgde.

‘Qua groei en marktaandeel lijkt Nederland niet achterop te raken’.

Sprake van marginalisering?

Is er inderdaad sprake van marginalisering? De statistieken geven aanleiding tot twijfel op dit punt. In de jaren 2011-2015 was de agrarische productie in Nederland ruim 10% groter dan in de tweede helft van de jaren negentig. In de EU-15 bleef de groei beperkt tot 6 à 7%. Zowel voor de dierlijke als voor de plantaardige productie noteerde Nederland een hoger groeipercentage; wel was het verschil heel wat kleiner dan in het verleden. Als we de ‘nieuwe’ EU-landen in Midden- en Oost-Europa meenemen, blijft Nederland wel achter bij het gemiddelde, maar dat komt vooral doordat die landen hun achterstand inhalen, met forse steun van de EU. Qua groei en marktaandeel lijkt de Nederlandse landbouw dus zeker niet achterop te raken.

‘Een groeiend marktaandeel vormt geen garantie voor een betere beloning.’

Beeld inkomen minder gunstig

Wat het inkomen betreft, is het beeld minder gunstig. In 2010-2014 was de toegevoegde waarde per arbeidskracht, na correctie voor inflatie, in de EU-15 zo’n 14% hoger dan in 1995-2000, maar in Nederland was sprake van een daling met circa 6%. Qua inkomen per bedrijf zit de Nederlandse landbouw nog steeds in de top; het gemiddelde Nederlandse bedrijf heeft dan ook 4 à 5 keer zo veel omzet als het doorsnee bedrijf in de EU-15. Wel neemt de voorsprong af. Rond 1990 was het gemiddelde inkomen hier ongeveer tweeënhalf keer zo hoog als in de EU-15; de laatste jaren gaat het in de richting van anderhalf à 2 keer. Een groeiend marktaandeel vormt dus geen garantie voor een betere beloning.

Beheer
WP Admin