‘Mik op betere verkaveling en niet op uitbreiding’

Het mooie van mijn vak als agrarisch makelaar is dat ik veel persoonlijk contact heb met boeren in de regio. Dan hoor je mooie, maar soms ook vervelende verhalen. Vanochtend had ik een melkveehouder aan de telefoon die weidegrond kwijtraakt voor de aanleg van een provinciale weg. Hij wil inkrimping van zijn bedrijf per se voorkomen. Samen met de provincie zoeken we nu met gesloten beurs naar vervangende grond voor hem. het liefst meer als het aan hem ligt.

Geslonken inkomsten

Eigenlijk zijn er van de melkveehouders die ik dezer dagen spreek maar weinig die niet willen uitbreiden, om zo hun geslonken inkomsten te verhogen. Dat zegt alles over het ondernemerschap in de sector. Natuurlijk maken die boeren door de gekelderde melkprijs nu zware tijden door. Hoe lang ze dat werken onder de kostprijs vol houden, is een zorg die ik ook deel.

2014 was voor de melkveehouderij nog een topjaar. Daarna kwam de klad erin, door internationale ontwikkelingen, het afkalvende groeitempo van de Chinese economie, de Russische boycot en overaanbod. Aan een voorspelling van wanneer de melkprijs echt herstelt, waag ik mij niet. We zien nu een lichte stijging, maar we zijn er nog lang niet. Maar met die ondernemerslust en vindingrijkheid van boeren heb ik er alle vertrouwen in dat de sector zich er doorheen slaat. Boer zijn is ook een ‘way of life’. Met ouders en andere familieleden als boer spreek ik uit eigen ervaring. Boer ben je in hart en ziel. Ook als je een paar jaar niks verdient en moet interen op je reserves en toch doorgaat met boeren, omdat je daar gewoon voor staat. Voor dat ondernemerschap neem ik echt mijn petje af.

‘Parkeer uitbreidingsplannen’

Met 25 jaar ervaring als agrarisch makelaar adviseer ik melkveehouders nu wel om uitbreidingsplannen in deze moeilijke tijd even te parkeren en vooral te focussen op het op peil houden van het bedrijf. Investeer bijvoorbeeld in een modernere stal of melkrobot. En komt er in de buurt grond te koop, mik dan niet op uitbreiding, maar op een betere verkaveling. Dus, dat door aankoop van die grond en het afstoten van andere percelen, je bedrijf er beter bij komt te liggen.

In plaats van voor uitbreiding kun je natuurlijk ook kiezen voor specialisering in een nichemarkt, bijvoorbeeld een kaasboerderij, zoals de familie Van de Voort deed, in maart winnaar van de door de NVM gesponsorde verkiezing van Agrarisch Ondernemer van het Jaar.

Erfpachtconstructie

Een optie voor melkveehouders die toch willen uitbreiden, maar daarvoor het geld missen, is het vrijmaken van kapitaal door grond te verkopen aan een belegger en die dan terug te pachten. Een erfpachtconstructie dus. Daar doen we als makelaars, vergeleken met andere jaren, nu ook veel in.

Tot slot roep ik beleidsmakers op te komen tot verbetering van het VAB-beleid (vrijkomende agrarische bebouwing) en van de wet die gaat over omzetting van een bedrijfswoning in een plattelandswoning. Voor melkveehouders, die met hun bedrijf stoppen, moet het makkelijker worden dit te verkopen aan een particulier die er wat anders mee wil dan boeren, maar daarmee omliggende veehouders niet hindert in hun milieuvergunning. Daarmee voorkom je als overheid ook verloedering van het platteland.