Inhaalslag nodig in het landbouwonderwijs - Foto: Herbert Wiggerman AlgemeenOpinie

‘Inhaalslag nodig in het landbouwonderwijs’

Het landbouwonderwijs besteedt weinig aandacht aan ecologie en samenleving. Inhaalslag is nodig om lacunes in het onderwijs te dichten.

We hebben in Nederland een mooi stelsel van middelbaar en hoger groen onderwijs. Daar worden onder meer boeren en tuinders opgeleid. Jongeren die over enkele jaren ons cultuurlandschap beheren.

Jongeren meer leren over bodem en beweiding

Hoewel het groene onderwijs bij velen goed staat aangeschreven, kent het twee grote lacunes. De eerste lacune heeft te maken met ecologie. Jongeren leren van alles over veevoer, stallen, ondernemerschap, innovatie en verdienmodellen, maar vrijwel niets over bodem, graslandbeheer en beweiding. Dat is vreemd, want bodem- en graslandbeheer zijn straks belangrijke pijlers van het inkomen van de melkveehouder en beweiding is een wens van de samenleving. Ook leren jongeren weinig over biodiversiteit en agrarisch natuurbeheer – eveneens belangrijke elementen van de landbouw van de toekomst en bovendien voorwaarden voor toeslagen uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

Jongeren leren omgaan met zorgen van burger

De tweede lacune is de samenleving. Een oud-voorzitter van het NAJK klaagde onlangs dat hij veel had geleerd over landbouw en ondernemerschap, maar weinig over hoe de samenleving over landbouw denkt en hoe je daarmee om moet gaan. Jongeren kunnen zich vaak niet goed inleven in de zorgen van burgers, zoals over dierenwelzijn. Ton Westerveld, docent aan het Wellantcollege in Houten, zei onlangs in Boerderij Vandaag dat leerlingen “… in een kleine wereld leven. (…) In de ochtend helpen ze eerst met melken voor ze naar school komen, in de middag gaat de tas in een hoek en de overall aan, en in het weekend gaan ze naar de zuipkeet in de buurt. (…) Ik denk dat het voor de toekomst van de melkveesector heel belangrijk is om naar buiten te kijken. (…) Als veehouder ben je onderdeel van een systeem en dat is de samenleving.”

‘De landbouw is onderdeel van twee systemen: de samenleving en het ecosysteem’

Ik zou zeggen: de landbouw is onderdeel van twee systemen: de samenleving en het ecosysteem. Eigenlijk mag geen enkele jongere meer afstuderen zonder basiskennis van beide systemen. Er zijn al hoopgevende ontwikkelingen, zoals lectoraten dierenwelzijn, weidegang en weidevogelbeheer evenals speciale cursussen Natuurbeheer en Ondernemerschap. Maar het is nog te veel in marge. Zulke vakken horen in het hart van de agrarische opleidingen.

Inhaalslag nodig

Intussen is al een hele generatie docenten en jonge boeren eenzijdig opgeleid. Dat kan zich wreken, want die docenten zitten er misschien over 20 jaar nog en dan leiden ze jongeren op die over 40 jaar nog boeren, dus tot na 2050. Risico: een groeiende kloof tussen landbouw en samenleving. Daarom is er een inhaalslag nodig, met bijscholing van zowel docenten als jonge boeren.

Beheer
WP Admin