Je mag ook helemaal niks meer - Foto: Koos Groenewold AlgemeenOpinie

‘Je mag ook helemaal niks meer’

Er moet veel en er mag weinig. Overdadige regelgeving is boeren een doorn in het oog. Kan het niet eens wat minder?

Als boeren ergens een afkeer van hebben, dan is het wel van bemoeizucht. Ze krijgen regels opgelegd door mensen die naar hun idee de ballen verstand hebben van een boerenbedrijf. Zo moet je als varkenshouder zorgen dat je dieren altijd vers drinkwater hebben, ook als je brijvoer geeft. En van een loonwerker hoorde ik dat hij verschillende partijen grond niet meer op één grote bult achter op zijn terrein mag gooien. Elke bult moet apart zodat de herkomst te traceren is. Een soort I&R voor grond, mochten er eens verontreinigingen in zitten.

Veel van wat je doen moet je melden

Je mag ook helemaal niks meer, zei mijn opa 20 jaar geleden al. Soms lijkt het daar inderdaad op. Je mag je vee niet zomaar alles te vreten geven, je mag grasland niet op de kop zetten wanneer jou dat als ondernemer het beste uitkomt en de regels voor het zaaien van vanggewassen houden geen rekening met het weer. Vervolgens moet je veel van wat je doet of van plan bent te gaan doen ook nog eens melden bij de overheid.

Charme van het werk als boer

En toch. Als ik boeren vraag naar de charme van hun werk, dan noemen ze steevast twee dingen: het ondernemerschap en de vrijheid. Waar ze die vrijheid op baseren, blijkt lastig uit te leggen want tja, door al die regelgeving zijn ze eigenlijk zo vrij niet. Enig doorvragen leert dat die vrijheid vooral slaat op het zelf kunnen indelen van je werkdagen en niet op vrijheid van bedrijfsvoering.

Eigenlijk zijn boeren nooit helemaal vrij geweest om te doen en laten wat ze willen. Regels zijn er altijd geweest, zelfs in de middeleeuwen toen boeren nog moesten dansen naar de pijpen van hun leenheren.

Maar: boeren zijn niet de enigen die met regels te maken hebben. Regels gelden ook voor andere beroepsgroepen en zelfs voor burgers. En meestal zijn die net zo min een liefhebber van bemoeienis. Ik in elk geval niet.

Zonder regels wordt het een zooitje

Vrijwel niemand houdt van overheidsregels. Ze werken vertragend en vaak kostenverhogend. Maar ze zijn nodig om de maatschappij een beetje goed te laten marcheren. Als individu is het collectieve belang echter lastig te overzien. Boeren ervaren regelgeving daarom als gebrek aan waardering en pesterij, maar zeg nou eerlijk: als iedereen vooral doet wat hij of zij zelf wil, dan wordt het een zootje.

Dat neemt niet weg dat er een hoop regels en voorschriften zijn, die nooit een update hebben gehad en die volkomen achterhaald zijn. Of er waren zoveel uitzonderingen dat er weer nieuwe regels nodig waren. Het schrappen van onzinnige regels, betekent vaak dat ook de meer zinnige regels worden meegesleurd want wetten en regels zijn met vele draden onderling verbonden. Zomaar een hele trits schrappen, is daarom makkelijker gezegd dan gedaan. Eigenlijk zou het al mooi zijn als er eens een hele tijd geen nieuwe meer bij kwamen.

Beheer
WP Admin