Wie de EU liefheeft, denkt na over de verliezers - Foto: ANP AlgemeenOpinie

‘Wie de EU liefheeft, denkt na over de verliezers’

De Europese Unie is het symbool van liberalisering, ook daarom wilden veel Britten weg.

De Britten hebben gekozen, weg uit de EU. Voor de Nederlandse tuinbouwsector is de Brexit een onaangename verrassing die veel kosten en gedoe gaat opleveren. En eigenlijk voor onze hele landbouwsector, want het Verenigd Koninkrijk is nogal een grote afzetmarkt voor onze export. De dagen voor de stemming zag ik het al aankomen. De interviewtjes op straat lieten vooral zien dat het hoofd soms wel in de EU wilde blijven, maar het hart niet. De argumenten om eruit te stappen waren onder meer dat ze in kilo’s en liters moesten rekenen, en niet meer in pounds, miles en pints. Maar meer nog was er misnoegen over Poolse arbeiders en Albanese illegalen. Albanië is weliswaar geen EU-lid, maar dat doet er niet toe. Hoe dan ook, vooreerst is het Brexit. Of dat ook zo blijft moet nog blijken; veel Brexit-stemmers zijn toch wel wat geschrokken van de gevolgen. Dat de grens met Ierland plotseling EU-grens wordt, dat Schotland wil uitstappen, en dat de benzine duurder wordt, daar hadden ze niet zo over nagedacht.

Heel veel ontevreden mensen, in elk EU-land

Er zijn heel veel ontevreden mensen, in elk EU-land, ook in Nederland. En die zijn tegen de EU. Misschien nog wel logisch ook, want de EU is een icoon voor liberalisering en globalisering. In colleges economie leggen we studenten steeds weer uit dat volgens de theorie vrije markttoegang tot welvaartswinst leidt. We wijzen er vervolgens op dat die welvaartswinst ongelijk wordt verdeeld. Sommige groepen gaan erop vooruit, andere erop achteruit. Boeren, exportbedrijven en bijvoorbeeld KLM hebben de baten van de EU, maar de meeste scheepswerven niet. Ook het vrijepersonenverkeer leidt volgens de theorie tot economische groei. Maar ook daarvan zijn de baten ongelijk verdeeld. Arbeidsmigranten beconcurreren vooral lager opgeleiden, en die laatsten dragen dus vooral de lasten. Hoger opgeleiden en internationale reizigers staan aan de goede kant van de streep. Kortom, er zijn heel wat ontevreden burgers, en die hebben daar soms redenen voor.

Brexit vormt bedreiging voor EU

De Brexit is behoorlijk rampzalig voor de Britten, maar meer nog is het een bedreiging voor de EU. En omdat de EU vooral is opgericht met het oog op vrede en veiligheid, is dat een griezelige gedachte. Er wordt inmiddels gedacht aan een lossere vorm, aan een Europa met verschillende snelheden. Daar ligt wellicht een oplossing, maar er zal ook iets concreets moeten gebeuren. Een eerste begin kan het stilleggen van de TTIP-onderhandelen met de VS zijn. Dat is namelijk weer een stap in de vrijmaking van markten. Er valt simpel uit te rekenen dat het welvaart oplevert voor zowel de EU als de VS. Met winnaars, maar ook met verliezers. Wie de EU liefheeft, maakt nu pas op de plaats, en denkt goed na over de verliezers. Ook als die willen rekenen in pounds en miles en pints.

Beheer
WP Admin