‘Duurzame dilemma’s voor boer en consument’

Duurzaamheid, dat geweldige containerbegrip, is steeds minder houdbaar als doel op zich. Nieuwe inzichten leiden tot de conclusie dat het ene duurzaamheidsdoel het andere soms in de weg zit. Dit geeft nieuwe dilemma’s en stelt boer en consument voor lastige keuzes.

Een paar voorbeelden van ‘duurzame dilemma’s’ voor consumenten en boeren: buiten lopende (biologische) kippen hebben verhoogde kans vogelgriep op te lopen. Ook bevatten hun eieren meer dioxines dan beestjes die veilig en gezond binnen zitten. Sinds vorige week weet de pluimveehouderij bovendien dat het probleem van fijn stof groter is geworden door de afschaffing van de legbatterij. En nu blijkt dat hennen met hele snavels een veel hogere voerconversie hebben dan ‘onbehandelde’ soortgenoten. Ergo: dierwelzijn en milieu-efficiëntie zitten elkaar in de weg.

Kalf bij de koe, varken in de modder

In andere sectoren spelen dezelfde dilemma’s. Kalf bij de koe, hoorn op de koe, bal aan de beer, snavel aan de kip, varken in de modder; allemaal mooi voor de integriteit van het dier en in die zin duurzaam, maar vaak minder goed voor de uitstoot en voor een efficiënt gebruik van grondstoffen.

Het is goed om dat onder ogen te zien.

Legbatterij en weidegang

Wat betekent dit concreet: moet de kip terug in de batterij? Dat is onwenselijk en onhaalbaar. Ook is de wenselijkheid van weidegang niet afhankelijk van de vraag of er dan echt net ietsjes minder ammoniak de lucht ingaat. Maar het sjabloon ‘bio is altijd op alle fronten beter’ kan ook overboord. De perfecte keuze bestaat niet.