‘Verwacht niet te veel van consument’

Regelmatig kom ik de gedachte tegen dat de veehouderij er heel anders uit zou zien als de consument meer zou willen betalen. Dan zouden veehouders minder worden gedwongen om op het scherpst van de snede te werken.

Die benadering lijkt me wat eenzijdig. Je kunt de verantwoordelijkheid voor alle ontwikkelingen in de veehouderij niet in de schoenen van de consument schuiven, al heeft hij er wel van geprofiteerd. Zo’n 50 jaar geleden werd de legbatterij niet ingevoerd omdat de consument goedkope eieren wilde, maar vanwege de bedrijfsmatige voordelen voor de pluimveehouder.

Nederlander bereid om 6% extra te betalen

Volgens een recente peiling van de EU is de helft van de Nederlandse consumenten bereid om minstens 6% extra te betalen voor diervriendelijke producten. Als die helft bijvoorbeeld 10% meer zou betalen voor alle dierlijke voedingsmiddelen, levert dat ruim een €0,5 miljard per jaar extra op. Daarmee kun je heel wat welzijnssterren realiseren, mits het geld niet aan allerlei strijkstokken blijft hangen. De totale kosten van levensonderhoud zouden voor deze consumenten minder dan 1% omhoog gaan. Diervriendelijkheid is dus niet onbetaalbaar.

Prijsbewustzijn groter dan verantwoordelijkheidsbesef

Maar daar is niet alles mee gezegd. In de eerste plaats is enquêtepapier geduldig; in de praktijk van de supermarkt zou het wel eens tegen kunnen vallen. Maar kun je een consument, die voortdurend wordt bestookt met aanbiedingen van kiloknallers, kwalijk nemen dat zijn prijsbewustzijn groter is dan zijn verantwoordelijkheidsbesef voor dierenwelzijn en duurzaamheid?

In de tweede plaats geeft de peiling ook aan dat de helft van de Nederlanders – en zelfs driekwart van alle EU-consumenten – niet of nauwelijks extra wil betalen voor diervriendelijkheid. In de meeste niet-EU-landen is dat waarschijnlijk nog een groter deel.

Productie naar markten met minder oog voor dierenwelzijn

Het zal dus niet meevallen om via het koopgedrag van de consument over de hele breedte een andere, diervriendelijke veehouderij te realiseren. Dat geldt te sterker naarmate een groter deel van de productie wordt geëxporteerd naar markten, waar dierenwelzijn niet hoog op de agenda staat.