'Staatssteun in landbouwsector heel normaal' AlgemeenOpinie

‘Staatssteun in landbouwsector heel normaal’

In een vrije markteconomie heb je misschien nog wel meer regels nodig dan in een geleide economie.

Wil het er op de ‘markt’ eerlijk aan toe gaan, dan zijn regels nodig die staatssteun voor bedrijven verbieden en er zijn regels nodig die een eerlijke concurrentie bevorderen.

Zowel het staatssteunrecht als het mededingingsrecht hebben een grote vlucht genomen in het afgelopen decennium. De Europese Unie is de grote, maar niet de enige, aanjager van dit fenomeen. Op dit terrein zijn gespecialiseerde clubs van juristen ontstaan, die bedrijven en overheden bijstaan. Als iemand in een discussie over een plan van de overheid het woord ‘staatssteun’ laat vallen, treedt onmiddellijk een impasse in. Dan moet eerst zo’n specialist worden geraadpleegd.

Landbouw: een geval apart

Opvallend is dat het er in de landbouwsector iets anders aan toe gaat. Ook daar zijn staatssteunregels en mededingingsregels van toepassing, maar er zijn veel meer uitzonderingen dan in andere sectoren (hoewel die daar ook wel bestaan). Staatssteun in de landbouw is eerder regel dan uitzondering, landbouw hangt van subsidies aan elkaar. En ook een verbod op afspraken tussen bedrijven – elders een juridische doodzonde –  is in de landbouw normaal en wordt zelfs gestimuleerd, onder meer via de producenten- en brancheorganisaties. Dat is ook wel te verklaren: agrarische bedrijven zijn meestal klein en hebben niets te vertellen op de markt. Bovendien kunnen deze bedrijven niet zo maar even iets anders gaan doen als de prijzen voor hun producten laag zijn.

Kiezen tussen twee kwaden

Onlangs zijn de regels voor staatssteun in de landbouw door de EU nog weer verruimd. Veel landen, zoals Frankrijk, willen hun in moeilijkheden verkerende boeren steunen, ook financieel. Dat is een oude reflex, ook van boeren zelf. Als het tegenzit verwacht men steun van de overheid. In Nederland is die reflex iets minder prominent en dat zal de reden zijn dat de staatssecretaris er niet al te luid over sprak toen de besluiten in Brussel vielen. Nu kan het twee kanten op: of Nederland gaat de nieuwe mogelijkheden benutten en ook steun verlenen, of wij doen dat niet en dan hebben de buitenlandse boeren een concurrentievoordeel. Kiezen uit twee kwaden, heet dat.

Beheer
WP Admin