‘Boer verdient niet aan big data’

Big data gaat tot een betere landbouw leiden, maar de grote hoeveelheden bedrijfsgegevens leiden niet tot een hoger inkomen voor de boer.

Anders dan de titel suggereert, gaat het dit keer niet over varkens. Big data gaat over grote hoeveelheden gegevens, waaruit bijvoorbeeld iets af te leiden valt over de landbouw, of zelfs over u of uw bedrijf. Er zijn ­oneindig veel gegevens over u en uw bedrijf in omloop, en het worden er elke dag meer. Al uw banktransacties, uw medicijngebruik, de routeplanner, uw internetgebruik, bedrijfsmatige aankopen, betaalde belasting, uw lidmaatschap van LTO of NVV, alles wordt ergens geregistreerd.

Gegevens komen bij slimme bedrijven terecht

Daar komen alle gegevens nog bij die uw machines opslaan en versturen, van de melkrobot tot de slimme zelfrijdende spuit of de gps op de trekker. En er komt nog veel meer aan. Waarnemingen via drones, via satellieten, via foto’s op Facebook, noem maar op. Die gegevens komen niet direct bij u terecht, maar vooral bij slimme bedrijven. De uitgever van Boerderij, Reed Business Information, zet inmiddels meer om in de datahandel dan in het uitgeven van tijdschriften. Op hun website zeggen ze dat ze vooral in data solutions doen; ze zorgen er dus voor dat mensen en bedrijven op maat gesneden informatie krijgen. Mits ze ervoor betalen natuurlijk.

Analyseren van data kost veel geld

Een belangrijk discussiepunt in de landbouw is hoe de boer het eigendomsrecht op zijn eigen gegevens kan uitoefenen. Het klinkt immers wel wat raar als je melkrobot op een niet-transparante manier data verstuurt naar een bedrijf, en je als boer vervolgens moet betalen om de ­informatie daaruit beschikbaar te krijgen. Ergens is dat minder gek dan het klinkt, want met data kun je niet zoveel. Je moet ze slim analyseren om er iets uit af te leiden, en dat analyseren kost veel geld.

Bedrijven worden productiever en duurzamer

Ik verzeilde laatst in een discussie met een paar jonge boeren over big data en over het eigendom ervan. Ze zagen het probleem in volle omvang. Toch gingen ze ervan uit dat met al de informatie die eruit voortkomt, het boerenbedrijf productiever en duurzamer wordt. Daar ben ik het helemaal mee eens.

Vervolgens dachten ze dat ze dan ook meer gingen verdienen. Daar ben ik het zeer mee oneens. Dat geldt namelijk alleen voor de succesvolle voorlopers, die dankzij hun drone een ton meer tarwe per hectare oogsten, of die minder ziekte in hun veestapel hebben. Zodra al die informatie door veel meer boeren gebruikt wordt, zal de markt ervoor zorgen dat de prijzen dalen.

Meeste boeren worden er niet beter van

Ik heb het hier al vaker genoemd, het is de tredmolen van de landbouw. De voorlopers boeken winst, de volgers blijven gelijk, en de achterblijvers verliezen, omdat die wel hun prijzen zien dalen, maar niet de voordelen van een hogere opbrengst of lagere kosten hebben. Het gebruik van grote hoeveelheden data komt eraan en is niet tegen te houden. De landbouw wordt er beter van, maar de meeste boeren niet.