‘Minder opvolgers, minder levensvatbare bedrijven’

‘Wie runt straks nog de boerderij?’ Zo sloegen deze week de landelijke media alarm op de jongste cijfers van het CBS over het aantal opvolgers in de landbouw.

‘Als er geen oplossing wordt bedacht voor het tekort, zullen de komende 10 jaar 15.000 agrarische bedrijven verdwijnen’, schreven de kranten.

Het CBS berekende al eens dat het aantal bedrijven tussen 1950 en 2014 gemiddeld met 15 per dag afnam. Is er nu dan iets anders aan de hand? In de afgelopen 15 jaar nam het aandeel bedrijven zonder opvolger zelfs iets af ten opzichte van het totaal aantal bedrijven met boeren ouder dan 55 jaar. Rond de eeuwwisseling bedroeg het aantal 55-plusboeren zonder opvolger nog 30.000 tegenover 14.000 bedrijven met een opvolger. Nu zijn er 15.000 bedrijven zonder opvolger en 10.000 met een opvolger.

Vergrijzing en kleinere gezinnen

Dat neemt niet weg dat de bedrijfsopvolging op boerenbedrijven onder grote druk staat. Zoals in de veehouderij, die nu van alle kanten onder vuur ligt. En net als elders in de samenleving vergrijst ook de boerenstand. En ook in de landbouw worden gezinnen kleiner, waardoor er minder kans is dat een van de kinderen interesse heeft om boer te worden. Dat is dan het begin van het einde. In dergelijke gevallen wordt vaak al tien of twintig jaar voorgesorteerd op bedrijfsbeëindiging. Op moment van stoppen is het bedrijf te kleinschalig en biedt dan mogelijkheden voor opschalende collega’s. Zo is het altijd al geweest.

Opvolgers van buiten de landbouw

Mocht de samenleving het aantal boerenbedrijven in stand willen houden, dan moeten zij het voor opvolgers van buiten de landbouw gemakkelijker maken om een boerderij over te nemen.