‘Is Van Dam de weg kwijt?’

Staatssecretaris Van Dam maakt geen sterke indruk in het fosfaatrechtendossier. Niet in Brussel en niet in Den Haag.

Zoals het er nu voor staat heeft hij tweeënhalf jaar nodig om de nieuwe wet ingevoerd te krijgen. Iedereen zoekt intussen naar oplossingen die beter zijn. Van alles komt voorbij: een algemeen verbindend verklaring, toch nog invoeren per 2017, de rechten niet verhandelbaar maken, direct korten, een noodwet.

Dringend beroep op de sector

De staatssecretaris komt niet verder dan een dringend beroep op de sector om de fosfaatproductie te reduceren in 2017, zodat wij weer onder het fosfaatplafond zouden komen. Zo’n dringend beroep is al vaker gedaan, ook al door de voorganger van Van Dam, mevrouw Dijksma. Zo’n oproep is zinloos. ‘De sector’ bestaat niet. Er zijn allemaal individuele ondernemers die hun eigen keuze maken en dat ook – in elk geval tot 2018 – legaal kunnen doen.

Om te beginnen zijn er nogal wat groepen die vinden dat zij het probleem niet hebben veroorzaakt en die dus de productie niet gaan beperken: de grondgebonden veehouders, de biologische veehouders. Dan is er een groep die de productie niet kan beperken, omdat ze heeft geïnvesteerd; de knelgevallen, waar trouwens ook nog geen oplossing voor is. Wat overblijft is een groep die misschien wel zou willen en kunnen minderen, maar die zal toch eerst naar de buren kijken.

Al met al kunnen we er wel vanuit gaan dat zonder wettelijke beperkingen aan de fosfaatproductie, deze ook in 2017 nog zal stijgen. Een nieuwe derogatie kunnen we dan wel vergeten; misschien trekt de Europese Commissie zelfs al wel de huidige derogatie in. Dan ontstaat er volgend jaar al direct een geweldig probleem met de mest.

Snel doorpakken

Er zit dus niet anders op dan dat de wetgever nu snel doorpakt. Zo moeilijk hoeft dat niet te zijn, als men maar niet halsstarrig vasthoudt aan eerdere uitgangspunten, zoals de verhandelbaarheid van rechten.

Energiek is Van Dam intussen wel: deze week bezoekt hij op één dag 12 van de 13 natuurgebieden die zijn genomineerd voor de verkiezing van Mooiste Natuurgebied van Nederland. Gelukkig zit Van Dam daarbij in een bus. Kan hij de weg niet kwijtraken.