Boer zijn (3): Grote boer mislukt eerder

Kiezen voor een groot bedrijf. Een grote boer heeft meer kans om te mislukken dan een kleine. Vooral in de toekomst.

Bedrijven groeien, daar kom je niet omheen. Dat vraagt meer kapitaal en dat komt steeds minder uit de familie. Boeren zullen vaker een beroep moeten doen op de banken. De bedragen die grote bedrijven moeten lenen, worden steeds groter. Een bedrijf van 100 hectare vraagt een investering van rond €7 miljoen. Dan ga ik uit van eigen grond.

Investering van €7 miljoen drukt zwaar

Een investering van €7 miljoen is een groot bedrag voor een ondernemer met slechts een paar medewerkers. Een zware verantwoordelijkheid ook, die niet iedere boer aankan of wil aangaan. Terecht. Een echte boer hoeft nog geen goede manager te zijn. Managers passen bij grote bedrijven, boeren voelen zich beter thuis op overzichtelijker bedrijven, die ook veel minder geld hoeven te lenen. (Het is trouwens de vraag of we in de toekomst kunnen doorgaan met veel eigen grond. Ik geloof bij grote, moeilijk vererfbare bedrijven meer in erfpacht. Of een familie- bv, waarin de grond is ondergebracht. Maar dat terzijde.)

Fors lenen betekent groter risico

Terug naar de grote boer, die een miljoen of meerdere miljoenen van de bank moet lenen. Zijn investeringsbeslissingen zullen over steeds grotere bedragen gaan. Daardoor wordt het risico ook vele malen groter. Een verkeerde beslissing kan je zomaar de kop kosten.

We zien dat ook nu bij de grote bedrijven, die voor het vervallen van de melkquotering een nieuwe stal bouwden. Die staan nu soms voor een gedeelte leeg, maar aflossing en rente beginnen wel. Koeien koopt de boer niet aan, omdat hij dan straks ook fosfaatrechten moet betalen. Een hachelijke situatie, waaronder nogal wat boeren met fonkelnieuwe lege stallen gebukt gaan. De banken geven wel uitstel van betaling, maar geen afstel. Deze boeren hebben het zwaar.

Vraag kritische vriend om eerlijk antwoord

Daarom moet elke boer bij forse vergroting van het bedrijf zich afvragen of hij de juiste persoon is om dit aan te kunnen. Nog beter is het een kritische vriend of kennis te vragen om een eerlijk antwoord. Een royaal eigen vermogen is niet genoeg om te bepalen of het te investeren vermogen in de toekomst voldoende oplevert om de verplichtingen na te komen. Datzelfde geldt voor de toestemming van de bank.

Vaar je eigen koers

De boer moet het kunnen en jij bent de boer. Het is geen schande als je het niet durft. Sterker nog, het is krachtiger om je eigen koers te varen in plaats van de massa te volgen.