Geen goed gevoel

Uit onderzoek is bekend dat beslissingen op basis van gevoel en niet op basis van rationaliteit worden genomen. Zelf denk ik altijd dat ik een zakelijke onderbouwing ten grondslag leg aan beslissingen. Dat komt, volgens de psychologen, omdat wij eerst een beslissing op gevoel nemen en vervolgens enige tijd besteden aan de onderbouwing met zakelijke argumenten.

Hoe dan ook, er zijn veel beslissingen waar je geen goed gevoel aan overhoudt. Neem nu maar eens de genetisch gemodificeerde organismen, de zogenoemde ggo’s. Daarover woedt momenteel een heftige discussie, in Europa en ook in Nederland. Moeten we die ggo’s nu wel of niet toelaten en wie moet daar dan over beslissen: politiek of wetenschap, op Europees niveau of op het niveau van de lidstaten?

De voorstanders van ggo’s kunnen hun zakelijke argumenten op tafel leggen, maar ik heb er geen goed gevoel over. Trouwens ook niet bij doorgeschoten traditionele veredeling. Soms kom je eruit door te kijken wie voor of tegen is en waar je je dan het liefst bij aansluit. Hoef je zelf verder niet na te denken. Bijvoorbeeld: de VVD is voor, dat is een contra-indicatie. Maar ja, als de Partij voor de Dieren dan tegen is, kun je daar ook weer niet in meegaan. Zo kom je er dus niet altijd uit. Als Wilders voor Zwarte Piet is, ben ik er tegen. Moeten we het dan eens zijn met de Verenigde Naties en dus inderdaad tegen Zwarte Piet zijn? Mijn gevoel zegt van niet.

Boeren zijn misschien wel de minst rationele beslissers van allemaal. Zij laten zich gek maken door ‘de grond van de buurman die maar een keer te koop is’, door de bevrijdingsdag van het melkquotum, door lage prijzen. Rationele beslissingen zijn ver te zoeken.

De mooiste verhalen vind ik altijd van boeren die de zaken heel anders gaan aanpakken omdat ze zich daar beter bij voelen. Zij gaan biologisch boeren, een zorgtak beginnen, toeristen rondleiden, varkens in de wei laten lopen, afspraken met sterrenrestaurants maken. Mooi, maar lang niet altijd rationeel. En misschien is dat ook goed: je beslist toch op basis van gevoel. En als boeren dat doen, kunnen zij zich misschien ook voorstellen dat anderen vaak niet zo’n goed gevoel bij de landbouw hebben. Zo bezien zijn de boeren de Grieken van Nederland.