Fosfaatalarm: meer afvoer, dan ook meer bemesten

Wie meer fosfaat afvoert, moet meer mogen bemesten. Milieuregel hoeft niet overboord.

De vruchtbaarheid van akkerbouwpercelen loopt terug. Door krappere bemestingsnormen dalen het fosfaat- en het organischestofgehalte. Dat blijkt uit vergelijking door onderzoekslaboratorium BLGG AgroXpertus van bodemanalyses uit de periodes 2004-’08 en 2010 -’14.

Minder fosfaat in bodem geeft lagere opbrengsten

Minder fosfaat in de bodem geeft verlaging van opbrengsten. In het voorjaar kunnen gewassen met een kleine precisiefosfaatgift misschien nog goed op gang komen, later in het seizoen wreekt zich een te krappe fosfaattoestand. Op den duur komt de vruchtbaarheid in bredere zin in het geding. Het houdt namelijk niet op bij fosfaat. Minder dierlijke mest betekent minder organische stof, en dat betekent aantasting van de waterhuishouding, terwijl een goede vochtbuffer belangrijker wordt met het grilliger worden van het weer. Verder gaat het over bodemleven en basisweerstand tegen ziekten en plagen.

Onduidelijk waar daling van fosfaat- en organischestofgehalten ophoudt

Het griezelige is nu de onduidelijkheid over waar de daling ophoudt. In 2009 keek BLGG ook naar het effect van de krappere aanvoernormen, maar zag toen nog weinig veranderen. Opmerkelijk, de aanscherping van de fosfaatnormen speelde toen al ruim twintig jaar (het begon met maximering op 350 (!) kilo fosfaat uit dierlijke mest per hectare mais). Nu vraagt BLGG zich af waar de daling van de fosfaat- en organischestofgehalten ophoudt, op welk nieuw evenwichtsniveau zich die gaan stabiliseren.

Boer mag van overheid geraffineerde regelgeving eisen

De analyse van BLGG moet dan ook worden opgevat als alarmsignaal. Het is een slecht idee eerst te wachten tot het Nederlandse productiepotentieel onaanvaardbaar is gedaald, om dan weer aan een langdurig herstel te moeten gaan werken. Boeren staan voor de opdracht met de nieuwste kennis en technieken geraffineerd te bemesten. Van de regelgever mag geraffineerde regelgeving geëist worden. Milieudoelen liggen daarmee echt niet meteen overboord. Dus als een teler aantoonbaar veel mineralen en dus fosfaat afvoert, moet hij ook meer mogen bemesten.