Brave dochter

Niet alle dochters zitten op het juiste spoor. Dat geldt zeker voor de Nederlandse Spoorwegen N.V. (NS). NS is een 100 procent dochter van de Staat maar ontduikt belasting via een constructie met Ierland. Vreemd, want de Staat, volledig aandeelhouder van NS, loopt hierdoor jaarlijks miljoenen mis aan vennootschapsbelasting.

De belastingtruc werkt als volgt: het dochterbedrijf – NS Financial Services – dat in Ierland gevestigd is, koopt nieuwe treinen van NS en verhuurt ze vervolgens aan NS. NS kan de huurkosten ten laste van de Nederlandse winst brengen en de huuropbrengsten worden vervolgens in Ierland belast. Het voordeel zit hem in de lage vennootschapsbelasting van 12,5 procent in Ierland. In Nederland bedraagt het tarief 25 procent. Eerder schreef minister Dijsselbloem aan de Kamer dat de Staat per €100 miljoen winst van NS €8 miljoen aan inkomsten misloopt. In 2012 ging het om €21 miljoen gemiste inkomsten.

De constructie is volgens NS nodig om kapitaalvernietiging te voorkomen. Treinen gaan langer mee dan concessies (de vergunning om in een bepaalde regio het vervoer te morgen verzorgen, gemiddeld gedurende tien jaar) en kunnen bij verlies van een concessie aan een andere vervoerder worden verhuurd. Leasing is gebruikelijk bij openbaar vervoermaterieel. De laatste grote aankoop van het Ierse bedrijf is de bestelling van 118 nieuwe Sprinters bij de Baskische fabrikant CAF, die vanaf 2018 moeten gaan rijden. Met het contract is €500 miljoen gemoeid. Ook de aanschaf van de Fyra bij AnsaldoBreda liep via Dublin.

De Ierse constructie van NS is wettelijk toegestaan en vanuit bedrijfseconomisch oogpunt begrijpelijk. En het is ook niet vreemd dat de NS op zoek is naar een zo laag mogelijke belastingdruk. Ook overheidslichamen en bedrijven zijn natuurlijk geen dief van de ‘eigen’ portemonnee.

Heel begrijpelijk allemaal, maar hoe kun je het burgers en bedrijven het nu kwalijk nemen dat ze gebruik maken van fiscale trucs als je als overheid zelf het slechte voorbeeld geeft? Daarom is het goed dat minister Dijsselbloem NS heeft teruggefloten. Al mag het niet direct te veel geld kosten. Pas in 2024 valt 90 procent van het treinmaterieel onder het Nederlandse fiscale regime. Wordt NS alsnog een brave dochter.

Ik ben trouwens benieuwd wanneer we de eerste Ierse tractor op de Nederlandse velden zien rijden.