Energie

De helft van de in de landbouw gebruikte energie zit in kunstmest. Dat moet beter kunnen.

Afgelopen weekend las ik iets over duurzame energie in de landbouw. Hoewel maar een beperkt deel van de bedrijven zonnepanelen op het dak heeft, is de landbouw toch voorloper vergeleken met andere sectoren. De ‘Asbest voor panelen’-regeling heeft daar zeker bij geholpen, en de collectieve inkoop van panelen door LTO ook. Bij die zonne-energie komt dan ook nog biogas en windenergie. Petje af voor de sector dus. In hetzelfde artikel werd er ook op gewezen dat er haast bij is als u nog mee wilt doen. De SDE+-regeling wordt alsmaar soberder. Dat verbaast me niets. Ik heb zelf panelen op het dak; de enige subsidie bestond uit de btw-teruggave, en toch kan het gewoon uit. Een terugverdientijd van een jaar of acht, en als de komende jaren net zo zonnig zijn als 2014 maar zeven. Voor windmolens ligt dat anders, die zijn zonder subsidie absoluut niet rendabel. Dat verschil zou minister Kamp toch aan het denken moeten zetten.

Hoe dan ook, de land- en tuinbouw doet zijn best als het om duurzame energie gaat. Dat mag ook wel, want de sector gebruikt ook veel energie. Althans, in Nederland is het aandeel van de landbouw van de totale bedrijvigheid zo’n 15 procent. Op wereldschaal is de sector een stuk energievriendelijker. Direct en indirect gaat het dan om slechts 2 tot 3 procent van het energiegebruik. Dan nu de quizvraag van de week: waar gebruikt de wereldlandbouw die energie voor? Het eerste antwoord dat opkomt is ‘diesel voor de trekker en ander rollend materieel’. Het tweede is ‘energie voor kassen’. Beide antwoorden zijn fout. De grootste energieslurper in de landbouw is kunstmest, vooral stikstofkunstmest. Brits onderzoek laat zien dat het bij sommige teelten, zoals die van baktarwe, om meer dan 50 procent gaat. De andere helft bestaat uit transportbrandstoffen, verlichting en energiegebruik bij de productie van andere inputs. Kunstmestfabrieken gebruiken grote hoeveelheden brandstof, vooral aardgas. Boeren in Groningen die problemen hebben door aardbevingen zijn dus een beetje medeschuldig. Ik geef echter direct toe, slechts een heel klein beetje.

Het energiegebruik in kunstmest moet een belangrijk gegeven zijn in de discussie over mestverwerking. Veel verwerkingsmethoden zijn energie-intensief, dus dat helpt niet veel. Als we echter in staat zijn nitraat op een energievriendelijke manier uit mest te wringen, bijvoorbeeld met enigszins opgewaardeerde mestscheiding, dan ontstaat een sterk argument. Eenvoudige mestscheiding heeft tot nu toe nog niet veel opgeleverd, maar er wordt gezocht naar betere methoden, en die komen er zeker. Zolang er geen verhitting aan te pas komt, is er hoop. Die andere hoop, niet die van de mesthoop.