Natuurmonumenten op de Boerderij

De weblogs van directeur Teo Wams van Natuurmonumenten op www.boerderij.nl lokken vaak felle reacties uit. Natuurbeheer en jacht vormen een open zenuw. Paul Bouwmeester verklaart en becommentarieert de discussie.

Laat ik vooropstellen dat ik het waardeer dat Teo Wams op Boerderij.nl zijn zegje doet middels zijn blogs. Natuurlijk doet hij dit om de boeren zoveel mogelijk de kant van Natuurmonumenten (NM) op te trekken en wordt hij hiervoor betaald. Maar hij geeft ons hiermee wel de kans te reageren – hopelijk trekken wij hem naar de kant van de boeren en jagers.

De reacties van boeren zijn vaak nogal emotioneel ten gevolge van alles wat die boeren en jagers de laatste jaren te verduren hebben gekregen. Ik wil proberen enige orde te scheppen in een aantal punten.

De Wildlijst

Dat men in natuurgebieden geen benuttingsjacht wil toestaan, is begrijpelijk, hoewel niet per se noodzakelijk! Maar Teo Wams wil samen met de huidige politiek de wildlijst voor heel Nederland afschaffen. Ondertussen moet er – ook volgens hem – wel beheerd worden. Nu laten we even in het midden dat in de praktijk de benuttingsjacht grotendeels samenvalt met de beheersjacht en schadebestrijding. Maar dit voorstel houdt nog verdere bureaucratisering van de jacht in en haalt bijna alle plezier uit de jacht, voor zover er nog plezier is. De jager wordt verder gefrustreerd en zal niet meer bereid zijn te betalen voor het voorrecht de boer bij nacht en ontij ten dienste te staan. Logisch gevolg zal zijn dat de boer mag betalen voor schadebestrijding door minder gemotiveerde personen. En als men nog vrijwilligers vindt, loopt men het gevaar meer met schieters dan met jagers van doen te krijgen.

Beheer in natuurgebieden

In de natuurgebieden wordt ook beheerd. Althans, NM zegt dat te (willen) doen. “Wij pleiten ervoor om faunabeheer te baseren op datgene waar het in feite voor bedoeld is: beperken van schade en gevaar. Dus geen theoretisch berekende afschotquota, maar op maatwerk gebaseerde pakketten van maatregelen om schade tegen te gaan. Daarvan moeten ook niet-dodende maatregelen deel uitmaken, zoals het anders inrichten van gebieden, plaatsen van afschermingen en verjaging.”

Om het beperken van schade en gevaar als enig doel van faunabeheer te noemen, is wat kort door de bocht. Andere belangrijke doelen zijn namelijk biodiversiteit en het gezond houden van een populatie. Voor klein wild wordt dat wel gedaan door allerlei kleine roofdieren, maar bij het grote wild wordt dat al eeuwen gedaan door het grote roofdier mens. Het gaat mij erom, dat die niet-dodende maatregelen allemaal mooi en prachtig zijn, maar dat in elk systeem ooit de grenzen bereikt worden en dan blijft er maar één manier over om de aantallen binnen de perken te houden. En daar moet dat grote roofdier mens voor zorgen.

Bovendien moet men helemaal niet wachten tot de grenzen bereikt zijn (zoals in de Oostvaardersplassen), maar kiezen voor een gewenst niveau (zoals op de Veluwe). En of je nu twee of vijf edelherten per 100 hectare als optimaal ziet, op een gegeven moment moet het afschot gelijk zijn aan de aanwas. En dan zijn we bij de jacht, zoals die al sinds tijden uitgeoefend wordt, namelijk waar benutting en beheer samenvallen. Faunabeheer benoemen zoals hierboven is dus met de mond vol meel praten.

Maar stel dat er een hemelhoog hek om de natuurgebieden geplaatst wordt. Dan zullen de ganzen toch mooi in dat gebied hun eten moeten vinden. De vossen blijven dan ook binnen, maar die hebben er tot nu toe geen blijk van gegeven de ganzenpopulatie onder controle te kunnen houden, althans niet voordat alle andere grondbroeders opgeruimd zijn. Als NM niet wil dat de ganzen van honger sterven, zal de organisatie echt zelf de populatie moeten reduceren. Beheersjacht dus (na het eieren schudden). En om het vlees niet weg te laten rotten, zou je er gelijk benuttingsjacht van kunnen maken. Dus hebben we het over ideologie. NM verkondigt hier een ideologie in plaats van een een realistische aanpak.

Maar dat hek staat er niet

Nee, en dat hek hoeft ook niet, want NM heeft zich bereid verklaard beheer toe te passen in hun gebieden en de ganzen dus zoveel mogelijk zelf te eten te geven. Voor zover die nog bij de buurman gaan eten.

Ook pleit Wams voor een goede schaderegeling voor boeren die alsnog schade oplopen.

Alles goed dus. Overigens wie gaat die schaderegeling uiteindelijk betalen?

❏ Paul Bouwmeester, visser en natuurliefhebber; blogger op website jachtargumenten.nl.

Aanvulling:

Zoals in reactie #4 staat heeft Bouwmeester een uitgebreidere variant van dit artikel hier geplaatst.