De kop van jut

In de keten is de boer de kop van jut. Als er wat mis gaat krijgt hij het op zijn bordje. Hij wordt onredelijk behandeld.

Het begint bij de consument. Die eist veel wat betreft duurzaamheid, maar zoekt de goedkoopste aanbiedingen. De supermarkten werken daaraan mee door uiterst scherp in te kopen. Als de Nederlandse boer het niet kan leveren, kopen zij het elders.

De coöperaties reageren ook te zwak. De supermarkten zijn kennelijk de baas en de coöperaties volgen. Het eigen belang en het belang van hun afnemer lijkt te regeren. De klant is koning en de coöperatie is de lakei.

Een voorbeeld vind ik FrieslandCampina. Die legt ons allemaal duurzaamheidsregels op. Niets op tegen, omdat de maatschappij dat wil. Die wil van de maatschappij wordt vertaald door de supermarkt en dan blijkt weer duidelijker dat de klant koning is, de coöperatie de lakei en de boer het hulpje.

FrieslandCampina is nu streng richting de leden, maar lief naar de supermarkten. Dat zou anders moeten zijn. Samen met de supermarkten zou moeten worden bepaald dat de duurzaam kopende klant betaalt voor de duurzaam producerende boer.

Dit geldt niet alleen voor FrieslandCampina, maar ook voor Vion, de pluimveeslachterijen en ga zo maar door. Ze moeten hun macht niet alleen tonen richting boer, maar via de supermarkt ook richting consument.

Want het is zo simpel. Het voedsel is spotgoedkoop. Als het 10 procent duurder wordt, ligt geen consument daar wakker van. Hij koopt evenveel.

Als die 10 procent naar de boer gaat, kan de weg naar duurzaamheid in sneltreinvaart worden afgelegd. Voor de duidelijkheid: die 10 procent moet wel naar de boeren die meedoen aan een omvangrijk duurzaamheidsprogramma.