Zorgelijk jaar gelukkig voorbij

2015 is bovenal het jaar van de vluchtelingencrisis. De enorme stroom mensen die via Zuidoost-Europa over land het rijke, stabiele Noordwest-Europa weet te vinden, roept emotionele reacties op en stelt de autoriteiten in Duitsland en Oostenrijk, maar ook in landen als Zweden en Nederland voor grote problemen.

De Duitse kanselier Angela Merkel, persoon van het jaar volgens het Amerikaanse blad Time, is ook hierin een politieke spilfiguur. Eerder was ze dat al bij die andere politieke crisis: het Griekse financieringsdrama. Zo is 2015 vooral een jaar waarin Europa op de proef gesteld wordt. Tel daarbij op de dreiging van terroristische aanslagen en 2015 wordt vooral een jaar van angst.

Grote wereldgebeurtenissen

Die grote wereldgebeurtenissen sijpelden maar mondjesmaat door naar de agrarische sector en de landbouwvakpers. De vluchtelingenkaravaan trekt deels over boerenland, wat schrijnende foto’s oplevert van slapende ontheemden langs de rand van een perceeltje grasland waar gewoon gemaaid wordt – wat moet je anders? In het najaar zien we in de journaals stromen migranten door maisland lopen. In Duitsland worden vluchtelingen al ingezet bij oogstwerk.

Boeren maken zich vooral zorgen over mest en melkquotering

Binnen de sector draait het vooral om (zorgen over) economie en regelgeving (mest, einde quotering). Het scherpst op het netvlies staan de boerenacties in de zomer, die begonnen in Frankrijk uit onvrede over lage rendementen voor vleesveehouders. Ontevreden varkens- en melkveehouders sloten zich aan, ook in andere landen.

Protestactie in Brussel op 7 september

Hoogtepunt was de demonstratie met 6.000 boeren in Brussel, op 7 september. Deze beelden blijven hangen daarvan: trekkerblokkades op Franse autowegen, strokanonnen van boeren tegen de ME in Brussel, maar ook: overleg in een Brussels café tussen staatssecretaris Sharon Dijksma met haar topambtenaren en Nederlandse boerenvoorlieden. Zelfs op de grootste actiedag kiezen Nederlandse boeren voor het poldermodel.

Rellen tijdens de boerenprotestactie in Brussel op 7 september. Foto: ANP

Afschaffing quotering en fosfaatplafond

De kroniek van de aangekondigde afschaffing van de zuivelquotering die toch iedereen leek te verrassen – het was hét thema van het afgelopen jaar. De melkplas groeide. Wat zou de overheid doen om de groei van de melkveestapel in te dammen? ‘Fosfaatplafond’ werd hét woord van dit jaar. Er werden fosfaatrechten aangekondigd, er kwam regelgeving om de veehouderij grondgebonden te houden. En de mestverwerkingsregels werden aangescherpt. Een drietrapsraket aan wetgeving ter vervanging van een bijeffect van de Europese melkquotering.

‘Varkenssector is failliet’

Dit alles tegen de achtergrond van een varkenshouderij in crisis. De sector is zelfs failliet, stelde de bekende varkenshouder Johnny Hogenkamp halverwege het jaar. Oud-minister Uri Rosenthal werd door de verenigde sectororganisaties aangetrokken om met een visie te komen. “De wereldmarkt op“, luidt het kort en bondig.

Wisseling aan de top van Vion

Het bedrijf dat dat waar moet maken, Vion, beleefde intussen zijn zoveelste wisseling in de top. CEO Michiel Herkemij vertrok, om later op te duiken bij de Deense bierbrouwer Carlsberg. Die hengelde ook al een andere Nederlandse topman binnen in de persoon van Cees ’t Hart, CEO van FrieslandCampina. Dat zuivelbedrijf blijft de belangrijkste steunbeer van de Nederlandse agrosector in een moeilijke melkmarkt. De onrust bij DOC Kaas steekt daar schril bij af.

Rustig jaar voor akkerbouw

De betrekkelijke rust in de akkerbouw is ook opvallend tegenover alle heisa in de veehouderij. Ja, er was uiteraard een voortdurende nieuwsstroom over de neonicotinoïden. En het jaar van de bodem miste zijn uitwerking niet. Niemand die nog kan ontkennen dat bodemvruchtbaarheid de aandacht verdient.

Goede inkomens voor telers

Verder was hier ook mooi nieuws: een topjaar voor Avebe, bijvoorbeeld. En goede inkomens voor de telers. De zetmeelsector doet het boven verwachting goed, tegen de achtergrond van steun die steeds verder afgebouwd wordt. Ook de glasgroentetelers hebben eindelijk een beter jaar, ondanks de Russische boycot.

Weersextremen

Het weer trok uiteraard aandacht, met de nodige extremen – juist in het jaar van de grote klimaatconferentie in Parijs. Met kou in augustus en een recordwarme kerst. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de muizenplaag in Friesland, de naweeën van de vogelgriepepidemie van afgelopen winter, het debacle van het nieuwe pachtstelsel en de ingrijpende verbouwing van de Rabobank.

Rabobank nog meer agri- en foodbank

De mooie kant van dat laatste is dat Rabobank zich nog meer wil profileren als agri- en foodbank. Toch een opsteker voor de Nederlandse agrosector. En een beetje tegenwicht voor het feit dat in politiek Den Haag het staatssecretariaat van verkeer belangrijker wordt geacht dan dat van landbouw, gezien de overplaatsing van Sharon Dijksma.

Al met al voor de meesten geen jaar om naar terug te verlangen.

Sharon Dijksma werd staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Martijn van Dam volgde haar op bij Economische Zaken. Foto: ANP