Maximale transparantie: wilt u mijn motie schrijven?

Soms is de transparantie in de Tweede Kamer zo groot dat het weer verbazend is. VVD’er Remco Dijkstra verrastte vriend en vijand door plompverloren aan belangenbehartigers te vragen of ze een motie voor hem wilden schrijven.

De Tweede Kamer is groter dan de 150 Kamerleden. Het parlement wordt dagelijks overspoeld met belangenbehartigers, lobbyisten en journalisten die allemaal iets van de volksvertegenwoordigers willen. Veel van de gesprekken met Kamerleden hebben plaats achter gesloten deuren, onzichtbaar voor het grote publiek.

Teeven-deal

Gebrek aan transparantie is een van de verwijten die de politiek als geheel te horen krijgt. Deze week nog tijdens het debat over het rapport van de Commissie Oosting. Toenmalig officier van justitie Fred Teeven had afspraken gemaakt met een crimineel; daarover was vervolgens nogal ongelukkig tussen de regering en het parlement gecommuniceerd. Het begon met een afspraak die geheim had moeten blijven. En vervolgens gebeurden allerlei dingen achter gesloten deuren, die op zijn zachtst gezegd niet allemaal even fraai en gelukkig waren. Bijvoorbeeld dat twee VVD-Kamerleden zich op het ministerie bemoeiden met de inhoud van een persbericht dat diende om de positie van de minister (Opstelten) te beschermen.

Grondstoffen

Terwijl in de plenaire zaal van het parlement heftig werd gedebatteerd, was in een van de bijzaaltjes op het Binnenhof een gesprek gaande over de circulaire economie. Kamerleden spraken met het Nutrientplatform. Doel van dat gesprek was om de partijen die zich bezig houden met het terugwinnen van waardevolle grondstoffen (uit bijvoorbeeld mest, slib of compost) te laten vertellen welke hindernissen ze tegenkomen.

Motie schrijven

VVD-Kamerlid Remco Dijkstra zette in op een koers van maximale transparantie. Plompverloren vroeg hij de gesprekspartners van Nutrientplatform of ze voor hem geen motie zouden kunnen schrijven. Hij was immer gericht op oplossingen, en die zou hij kunnen bereiken met het indienen van een motie. CDA’er Jaco Geurts zei dat Dijkstra de belangenbehartigers van Nutrientplatform echt niet nodig had. Uit de losse pols formuleerde Geurts zo de moties, die op grond van de opvattingen van Nutrientplatform zouden kunnen worden gemaakt. Voorzitter Tjeerd van Dekken vroeg zich tijdens de vergadering af of er sprake was van een spelletje, een oefening in politieke vaardigheden.

Transparantie

Zelfs doorgewinterde lobbyisten in de Tweede Kamer vinden Dijkstra’s transparantie heel uitzonderlijk. Doorgaans vragen Kamerleden in persoonlijke gesprekken aan belangenbehartigers of ze op papier willen zetten wat ze graag willen veranderen. Dat kan leiden tot een motie, maar dat hoeft niet. Het komt ook voor dat lobbyisten de service verlenen om een motietekst te schrijven. Het blijft uiteindelijk het Kamerlid dat verantwoordelijk is voor de tekst.

Openlijk tijdens een openbare vergadering van een Kamercommissie vragen om een tekst voor een motie, dat vinden de meeste parlementariërs bijzonder, om niet te zeggen: opzienbarend.