AlgemeenOpinie

Landbouw en biodiversiteit gaan lastig samen

Volgens een Duits rapport, waaraan deze krant een paar weken geleden aandacht besteedde, is de biologische diversiteit op de meeste landbouwgrond in de EU gering en vertoont deze bovendien nog steeds een dalende tendens.

In Nederland is de totale soortenrijkdom sinds 1950 ongeveer gehalveerd, al doet zich de laatste jaren een beperkt herstel voor. Vorige week werd voorspeld dat de ‘Vogel des Vaderlands’ – de grutto – binnen enkele tientallen jaren niet meer in Nederland zal voorkomen.

Optimale omstandigheden voor één gewas

Deze berichten wijzen er opnieuw op dat gedachte dat biodiversiteit een bijproduct is van de landbouw, aanvechtbaar is. Bij landbouwproductie gaat het immers om optimale omstandigheden voor de teelt van één gewas; voedselrijke, homogene bodems vormen daarvoor de beste basis. Bij biodiversiteit gaat het per definitie om een veelheid van planten en andere organismen en daarom om variatie in omstandigheden, terwijl voedselarme bodems qua soortenrijkdom meestal beter scoren. Daarom zijn moderne, intensieve landbouwproductie en biodiversiteit moeilijk verenigbaar.

Biodiversiteit krijg je niet voor een prikje

Een ander recent rapport – van het Instituut voor Europees Milieubeleid – concludeert dat er van de vergroeningsdoelstellingen van het landbouwbeleid niet veel terecht komt. Het Planbureau voor de Leefomgeving waarschuwde daar een paar jaar geleden al voor. Een belangrijke oorzaak is dat de lidstaten en de landbouwsector de makkelijkste en goedkoopste manier zoeken om aan de vergroeningsvoorwaarden te voldoen. Maar natuur en biodiversiteit krijg je niet voor een prikje.

Niet de beoogde resultaten met vergroeningsbeleid

Het ziet er dus naar uit dat het huidige vergroeningsbeleid, dat vooral bestaat uit voorwaarden aan de toeslagen, op het punt van de biodiversiteit niet de beoogde resultaten oplevert. Dat zal bij een volgende discussie over het EU-landbouwbeleid ongetwijfeld een rol gaan spelen. In theorie zijn betere resultaten te behalen met directe betalingen gericht op het versterken van natuur en biodiversiteit, maar daar zitten in de praktijk nogal wat haken en ogen aan. Het ligt voor de hand dat zo’n wijziging ten koste gaat van de steun voor de landbouw als zodanig.

Beheer
WP Admin