AlgemeenOpinie

Rotgevoel door lage prijzen

Opbrengstprijzen zijn laag. Boeren krijgen indirect de boodschap dat hun inzet er niet toe doet. Dat doet zeer.

Het is crisis in de landbouw. De kosten zijn hoog, de prijzen laag. Te laag. Dat wil zeggen: te laag om de kosten te dekken. Nou zijn boeren wel gewend aan een schommelend inkomen, maar als die schommeling zich voortdurend in het rood beweegt, gaat het een keer schuren.

Wat is een eerlijke prijs?

Al jaren roepen boeren dat ze een eerlijke prijs willen. Er is zelfs een slogan voor: een eerlijke prijs voor een (h)eerlijk product. Het bekt wel lekker, maar het roept ook vragen op. Want wat is precies een eerlijke prijs? En voor wie? En zijn er ook oneerlijke prijzen? En on(h)eerlijke producten?

Hoe hoog moet het inkomen zijn?

Wat boeren met deze slogan eigenlijk proberen aan te geven, is dat ze ­zodanig betaald willen krijgen dat ze er een inkomen aan hebben. Maar ook dat roept weer vragen op: hoe hoog moet dat inkomen dan zijn? Minimum? Modaal? Anderhalf keer modaal?

En is dat haalbaar? Hoe hoog moet de prijs van bijvoorbeeld een kilo varkensvlees zijn om er een modaal inkomen aan over te houden? Het lijkt me een lastige puzzel, want geen situatie is gelijk en geen boer die dezelfde kostprijs heeft. Berekeningen gaan uit van gemiddelden.

De opbrengstprijs wil maar niet omhoog

Wel hebben veel Nederlandse boeren het gevoel op het Europese speelveld in het nadeel te zijn. Door een overkill aan milieu- en welzijnsregels hebben ze hier te maken met vermeende onevenredig hoge kosten. Toch laat onderzoek van het Landbouw Economisch Instituut zien dat dat niet zo is. Nederland draait qua kostprijs heel gemiddeld mee in Europa. Er zijn landen die het beter doen, en ook die het minder doen. Blijft over de opbrengstprijs. Die wil maar niet omhoog. De oorzaak daarvan is helder maar pijnlijk: er is te veel. Te veel melk en te veel vlees. Dat realiseren boeren zich inmiddels ook.

Bijsturen van de productie gaat niet zomaar

De productie neerwaarts bijsturen, gaat echter niet zomaar. Een keer geen biggen opleggen is nog te doen, maar een melkgevende koe is geen schakelaar die je naar believen kunt aan- en uitzetten. Een zeug een keer niet insemineren kán wel, maar is bijzonder onpraktisch. Een zeugenhouderij is een gesmeerde machine waar je niet zomaar een radertje tussenuit kunt halen. Vee verkopen dan maar zodat de productie afneemt? Op individueel niveau schiet dat niet op, bovendien is het zakelijk gezien niet handig. De variabele kosten slinken dan wel, maar die zijn maar een deel van het totale kostenplaatje.

Jouw inzet doet er niet toe doet

Los daarvan, vee verkopen, een afdeling leeg laten staan, zoiets doet een boer niet graag. Jarenlang is er gebuffeld en geïnvesteerd, en

niet met de bedoeling om niet te produceren. Dat er nu te veel is, met als gevolg lage prijzen, is een hard gelag. De indirecte boodschap is ook dat jouw inzet er niet toe doet. Voor jou zijn er zomaar tien anderen. Die onverschilligheid, dat moet een rotgevoel zijn.

Beheer
WP Admin