Binnenlandse export

Een poosje geleden zat ik met een planoloog aan tafel. Iemand die heeft doorgeleerd over de inrichting van Nederland. Hij was bezig met een soort toekomstvisie op de inrichting van ons Drenthe, en kwam met de vraag hoeveel ruimte landbouw, recreatie, natuur, bedrijvigheid en wonen nodig hebben. Landbouwgrond beslaat nu nog meer dan 70 procent van de provincie. Dat percentage staat onder druk; natuur en recreatie zijn ook belangrijk, en groeien. Dat gaat al gauw ten koste van de ruimte voor de landbouw. De planoloog dacht dat dat geen bezwaar zou zijn. Landbouwproductie voor de wereldmarkt loopt immers op zijn eind.

Regionale consumptie

Huh? Dat was nieuw voor me. Het bleek dat de planoloog dacht dat de agrarische export wel zou opdrogen, omdat we steeds meer regionaal gaan consumeren. En ook omdat gesleep met producten over de lange afstand op zijn eind loopt. Ik zie geen aanwijzingen in die richting, maar iedereen mag natuurlijk zijn eigen beeld hebben. Het bleek dat de planoloog ervan uitging dat de Nederlandse agrarische export vooral naar China gaat, en dat de Chinezen op enige termijn wel zelfvoorzienend worden. Dat laatste is niet waar, en het eerste ook niet. Vier vijfde van onze agrarische export blijft binnen de EU, een kwart alleen al naar Duitsland, en slechts 20 procent gaat naar buiten, en China is daar maar een deeltje van, zo’n 10 procent.

Export onder de loep

Daarnaast valt nogal wat af te dingen op de term export. Nedersaksen is de Duitse regio die tegen Noordoost-Nederland aan ligt. De oppervlakte is wat groter dan die van Nederland. Er wonen 8 miljoen mensen, 10 miljoen als je Bremen en Hamburg meetelt, de helft van Nederland dus. Het is een van de belangrijkste landbouwregio’s van Duitsland. In Nederland gaat bijna de helft van de productiewaarde van de agrofoodsector naar het buitenland; van de productie van Nedersaksen wordt minder dan 20 procent geëxporteerd. Het verschil is Duitsland. Voor Nedersaksen is verkoop in Duitsland binnenlandse afzet, voor Nederland is het export. Als we onze afzet naar Duitsland als binnenlandse afzet beoordelen, zou onze export heel wat meer lijken op die van Nedersaksen.

Werk voor de planoloog

Ik haalde dat allemaal aan om de planoloog uit te leggen dat de Nederlandse landbouw al lang vooral op productie voor de eigen regio gericht is, als je regio een beetje evenwichtig beschrijft. Natuurlijk gaat ook heel wat echt over de grens, verder dan Duitsland en omgeving, en daar verdienen we met zijn allen een goed inkomen aan, maar je moet het ook weer niet overdrijven. Kortom, de Drentse en Nederlandse landbouwproductie loopt echt niet op haar eind. En dat betekent dat de planoloog toch echt zelf aan het werk moet om alle ruimtebehoefte in te passen.