Weinig melkveehouders die nog stoppen

Statistieken bevestigen: de melkveehouderij expandeert, varkenshouderij op keerpunt.

Rond de eeuwwisseling telde Nederland nog bijna 100.000 agrarische bedrijven. In 2014 zijn er nog 65.470 actief, blijkt uit de cijfers die het CBS destilleert uit de Gecombineerde Opgave, die boeren jaarlijks in mei moeten invullen.

Zo hebben de afgelopen veertien jaar vijf à zes boeren per dag het bijltje erbij neergelegd. Een schokkend beeld. Echter, al decennia lang daalt het aantal landbouwbedrijven in Nederland per jaar gemiddeld zo rond 3 procent. Dat is meer dan in andere landen in de Europese Unie, waar bijvoorbeeld in de periode 2005-’10 het aantal agrobedrijven per jaar 2,4 procent afnam. Dat jaarlijks boeren afhaken, is een natuurlijk, darwinistisch proces, gedreven door de groeiende internationale concurrentie en voortschrijdende technologie. Alleen via schaalvergroting kan een boer de kostprijs verlagen en zijn bedrijfsinkomen op peil houden.

In deze afvalrace lijken de Nederlandse melkveehouders een sterke koppositie in te nemen, bevestigen de CBS-cijfers. Het aantal bedrijven slonk sinds 2000 jaarlijks 2,5 à 5 procent. De afgelopen twee jaar dook de krimp onder 0,5 procent, historisch laag. Dit terwijl de melkveestapel aan een flinke groeispurt is begonnen. Het aantal melk- en kalfkoeien steeg het afgelopen jaar nog ‘maar’ met 19.000, tot 1,57 miljoen dieren. Er komt nog een flinke groei aan, want het aantal jongveedieren steeg maar liefst met 62.500, naar 1,31 miljoen dieren.

Hoe anders is het in de varkenshouderij. Die telt met een daling van 5,7 procent weer het grootste aantal afhakers. Sinds het jaar 2000 is het aantal varkenshouders inmiddels ruim gehalveerd. Zeker, de varkensstapel blijft tot op heden in zijn geheel nog vrij stabiel: ruim 12 miljoen dieren. Hier ligt wel degelijk een grote zorg: of de komende decennia voldoende kritische massa overblijft.

Om internationaal op topniveau te blijven opereren, gesteund door een sterke agribusiness, onderzoek en opleidingen, lijkt de melkveehouderij wel op weg naar een veelbelovende toekomst.